CroALa, 2024-05-17+02:00. Nodus CANCIANI.epig-01.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/CANCIANI.epig-01.xml.
Iani Dominici Cancianini Spilimbergii epigrammata | ad perillustrem dominum Erasmum Valvasonum
1. Accipe et hos versus, fulvum mutantur in aurum, En Heros capti, num tibi dextra Midae? Plumbea, livida erant, splendent nunc aurea, nostra Carmina: te te igitur vel pretiosa nitent.
2. ad eundem Si te oculis specto, Terrarum es totus in Orbe. Si te animo inspicio, in te omnis compescitur Orbis.
3. ad Christianissimum Regem Henricum tertium | ex regno eius Sarmatico ad suum Gallicum regnum | mortuo Carolo fratre revertentem carmen tertium Mille petite oris, totidem si regna vacassent, O Rex cunctorum superans diademate Regum, Si libet, excelsas teneat mea Musa parumper Aures ipse Poli Rector moderator et Orbis Iuppiter, ad cuius tremit omnis Regia nutum, Saepe etiam voces mortalis suscipit imi. Et nunc quippe Iovem, modulor, dum carmina, fari Aetherium videor, videor divumque videre Concilium, Heroas verto dum lumina ad istos. Sed libet audire. Invitat lux candida vultus, Praeclara et facies. Cur non exordia sumo? Ianus ego, dictus non ficto nomine Ianus, Sistere sum me ausus gemina hic cum fronte, loquique O seva Maiestas, laeta una est, altera tristis. Posterior dolet, anterior laetatur abunde: Haec, velut optato adventu stat Gallia gaudens, Illa ut discessu inviso Pollonia plorans. Fronsea, quae cernis, quae sunt post tertia relicta, Heu sculpta, heu Regis Caroli fert funera fratris; Qui supra, spacium quod regni extenditur infra, Possidet in Coelo; non ne ergo is regnat Olympo? Et tamen integro partim moerore fatisco. En ridens ecce o Rex invictissime frons, en Quae ante pedes cernit presenteis, resque futuras. Plus nimio est hilaris, laeteris tu quoque gaudet. Terra, Aer, Pontus, Fratrem qui cesserat Orbe, Te adventante, tuum Regno quod reddis avito. Vere ubi perpetuo florebunt Lilia magna Aurea, quae tecum simul aurea secla resument, Cum tua vis pacem ferat, et tueatur eandem, Iustitiae, et cultu, ceu Sol, armisque corusca Quicquid inest atri, disperdat lumine multo. Henrice is properes (resonat clamoribus aether), Tu nostris Princeps, Rex, Praesidium et decus oris Conatur Rhodanus violentos sistere cursus Te expectare volens; totis se dedere et undis. Eia igitur Patris o similis non nomine tantum, Sit tibi iter foelix, facile, ac velocius Euro. Per terram: obstantes sternantur vertice montes, Et iuga demittant Alpes, collesque supini, Detur et a magnis fluviis via debita late Per mare: semidei tollant ex aequore fluctus Et celeres spirent aurae, ventique secundi, Magnaque Portuni, praesens sit dextera navi. Mox ubi sceptra manu semper victrice tenebris Antiquo in solio, proprio diademate fulgens; Quin prius, accipias quam sceptra haec maxima sponte, Et veniam, et pacem veniat quae victa resurgit Effera gens, poscens: tua nunquam et bella retentet. Laetum quemque diem tibi sol, tibi Cynthia noctem Usque ferat placidam; valeas firmissimus omni Tempore, sit numque tibi Rex, quod gaudia turbet, Et tibi Nestoreae contingant saecula vitae. Haec gemino est Regi Ianus gemino ore profatus.
4. infoelices aliquorum casus simpliciter | per se sunt miserabiles descripsit Germani quondam fuerant duo, Livius unus, Alter Maxmillus, genuit quos Maximus ambos Ambos heri genuit, tali sub sydere, quali Ipse fuit genitus crudeli, et sanguinolento. Maximus infaustae post sera crepuscula noctis Augusti mille annis, sexagintaque septem Quinque ultra centum, coelo labentibus alto, Iamque senio gravis, incerto percussus ab hoste Vulneribus cecidit (pietas) ter quinque receptis, Talibus, ut iaceat sine nomine turpe cadaver, Qua celer interdum liquido pede currit aquosa. Hinc volvens annus menses aequaverat omnes. Tunc semel impulso pectus pugione peremit Maxmillus Iannem, sibi avunculum, Cavalcantem, Hoc Patris ulcisci credens se funere mortem. Amplius haud terna per campos messe vigente, Hoc agi tur demum. Iannutius ortus Ianne Sanguinis exhausit flumen de gutture Livi Cuspide lethalis gladii, dum forte iacebat Aegrotus lecto propria Maxmillus in aede: Cui caedes fratris subito pervenit ad aures. Tunc tunica tantum, quam noctu ferre solemus, Indutus, plantis nudus, nudusque lapillis Prosilit, et qualis furiis agitatus Orestes Urbem per mediam stricto mucrone vagatur: At frustra et fatum nequit vitare supremum. Quotque parens, exul tot vulnera ab exule cepit Fugit et ad Patrios manes miserabilis umbra Discite mortales, casus nos volvere tantus, Et pravo incepto nunquam desistere sortem.
5. de musca et araneo Exigua olim Musca erat infesta omnibus, Sicque in devitandis cauta sibi malis, Ut nemo palmis capere, aut occidere. Haec tandem illatis multis iniuriis, Fessa, videns in muro telam pendulam, Illuc immisit leviter corpusculum; Credebat molli nam sede quiescere Tuto, ut molliter, haud ibi vidit araneum, Qui latitabat vicini ore foraminis, Nescius adhuc deceptae sortis avinculae. Sed postquam motus fuit undique sacculus, Dum frustra tentat se solvere muscula: Cruribus hanc textor cito grandibus atrahens, Nunc moriare, inquit. Respondet: quid tibi? Carpentem somnum debebam delinquere, Me stringe, excrucia me, non (precor) enneca. Pergam, quod volo, non quod tu desideras. Sic dicens animal crurosum, et grandipes Oranti vitam consumpsit sanguinem. morale Saepe luit penas aliis obnoxius, Cum non cogitat, illi, qui non laeditur.
6. ad Rufilium qui post malorum persecutiones | tandem voti compos sacris initiatus fuit Rufuli venerande, licet non summa moneta Iam caput abrasum teneat, moneatque sacrum te, Impediat vestis nec longitudine gressum, Omnia quae venient, et plus veneraberis ipsis: Quid tibi Iadra est visa? Quid et Crete? Mare? Quid tibi remigium? Ad remos quid iure coacti? Omnia vidisti praesens, Catus, alter Ulysses. Non infecta, precor, sint nostrae pabula linguae Suspicione, quibus tua nunc depascitur duris. Nam cui vis credam, si non tibi? Quis melius quam Tu scis? Dixisti te propter verba malorum, Propterque invidiam ventosa per aequora vectum, Compede et astrictam tonso pepulisse carinam. O sors, o lingua infames, o fama maligna. Fama volans passim totum compleverat Orbem Te Dominum infamasse tuum non vera loquendo; Quin quoque: sed sileo. Pedices meritoque tulisse. Hoc ego non credam, dicat si verus Apollo.
7. in funus Henrici Fratris | vix prae dolore expressa nenia Hei mihi, quis mihi erit praesto? Solare dolorem Tu mors dira meum. Iam iam mea lumina claude. Plus satis, heu, vixi, nec nostrae parte iuventae Longa mihi, ah quam longa huius sunt tempora vitae Quando mei unanimis conspexi funera fratris Unicus is mihi Frater erat, spes unica, amorque Unicus. Hinc non frater ero: sed solus et expes.
8. ad suos sepultos Dilecti cineres fratris, vos atque parentum, Quos semper veneror, manes salvete sepulti: Henrice, Bernardine, Lucretia, qui loquor hic, sum Ianus Dominicus vester iam Cancianini, Iam salvete iterum, et me hoc expectate sepulchro, Foelices, quando est vobis bona vita peracta
9. monumentum Filiis strenui civis Leonardi Cisternini, | marmoreum in Basilica Ista Leonardus dat Cisterninus habere Saxa suis natis, cum premet atra dies. Esse Spilimbergi populo vult usque fideles. Qui contra: huc a re reicit, et tumulo.
10. epitaphium Beneventae Hunc hilaris tumulum venerare accede viator, Namque boni adventus scilicet omnem habes. Hic Beneventa iacet. Bene venit, mortua quando Est bene, ceu vixit: nunc bene abire potest.
11. epitaphium Gabrielis Tersilii Lector, est Gabrielis hic sepultum Corpus Tersilii, viri elegantis, Docti, et munifici, probique ad unguem. Haec te scire volebam amice lector.
12. epitaphium Sigismundi secundi Regis Poloniae Sensile me rapiunt ad cantus gaudia marmor Tam fortunatus quis fuit, estve lapis.
13. epitaphium Alberti Lavezzoli Albertus Lavezzolus, vis plura viator. Te inclina. Sophiae hic membra sepulta iacent.
14. aliud Egressa est anima Alberti de corpore dia. Mirum, quod potuit tam remanere diu.
15. epitaphium Bruti militis Est situs hic Brutus, timuit quem quisque, et amavit Illum olim ferrum: nunc tegit, ecce, lapis.
16. aliud Brutus versatus bellis, promptusque periclis, Ut Marti, Morti denique sic placuit.
17. epitaphium Iuliae de Ponte Praeclari illa equitis coniux, quem Carolus altis Ornavit Quintus promeritum titulis, Iulia Francisci Spilimbergi nobilis uxor. Cui de Ponte genus, Principe Ponte obiens, Defleta hic Spolium liquit, coelumque petivit. Quamvis illa absit, sis venerans tumulum.
18. aliud Quam Venus et Pallas, Iuno, charitesque bearant, Iulia Iulaei gloria magna soli, Frigida, et exanimis iacet hic sine lumine, et aura Et pia si visa est, nunc miseranda latet. Quo specie? Virtus? Maiestas? Quo decor ille! Ah fallax sensus: non ea viva polo.
19. in tumulo Propertiae Com. Polcenici Manticae, Mors Poenitet heu facinus: si possem, falce perirem Hic nostri sexus gloria summa iacet.
20. quatuor subsequentia epigramata sunt quatuor e Confortibus | Dominis Spilimbergi Horatii Equitis Omne, quod esse potest magni, non defuit urna Incluso hac equiti. Iacet intus Horatius alter, Vincislai, sui ipsius peremptori qui ignovit.
21. Vincere laus alios. Vinci laus maior ab ipso Et plusquam victor, dum moribundus amas.
22. Heustachii Heu, heu: nulla potest, dici nisi Syllaba prima. Curo gemo, tunc dico, qui iacet hoc tumulo.
23. epitaphium cuiusdam Infortunati Sensibus hic iaceo penitus divisus, amici, Viventes flete, heu + vobis mala.
24. epitaphium Phragmiciatti Es bis suo terra, et bis, Phragmiciatte, sepultus. Non satis: inferius, Phragmiciatte, iace.
25. epitaphium Hadriani Politiani iurisc. | avunculi civis Utinensis Clamosi qui verba fori compescuit aeque Legibus, atque reos morte tot abripuit: Extremo in senio tulit huc mors Politianum. Sero ultra est: frugi nempe miserta viri.
26. epitaphium Henrici Politiani Hadr. fil. iurisc. Proh dolor, heu, heu, Henricus est hic Politianus, Urbem, orbem, leges, morte tua exanimat.
27. epitaphium Bernardini Rotheri Civis et Consulis Aquileiae Hac Aquileiensis consul tumulatur in urna. Heu tam magnificus Rotherus ille iacet. Concidit extorres contra, dum consulit Urbi, Una est, aequa vi tota Aquileia solo.
28. Deiphilo Centano Sapientia est Deus pater, tu hunc diligis Philosophorum es maximus Deiphilae.
29. de Laudomis Amore capta Physici Laudomia Dat se cubili, a physico tangi cupit.
30. ad Pamphilum Non unam, plures dicis te, Pamphile, amare. Quid dicis? Nullam talis amator amat.
31. epitaphium Iuliani Goselini Non est, sed fuit urna Iuliani, Quam cernis pario nitere saxo, Intus nil, nisi inane continetur, Scito autem in cineres eum reversum Musas pyxidi bus novem abstulisse, Iniectumque suis movere cartis. Illi pulveri arena cedat Hermi. Huic cedat vacuo omnis urna Saxo.
32. epitaphium Valeri Faruli iurisc. Valde iure valens sub mole Valerius, ista est Doctorem legum Mors sine lege tulit. Quisquis es o lector, iuvenis miseresce sepulti: Et hic dimidium nomen, abire volens.
33. epitaphium avari Huc mictum, huc veniant canes cacatum, Sordidissimus hic homo est sepultus.
34. aliud Ipsam credebas terram tibi, avare, deesse. En te terra tegit, spretaque terra iaces.
35. epitaphium Lobregadi Lobregadi funus digno celebretur honore: Adsint ceratae, sed sine luce, faces. Et sua ne lateat virtus, sit marmore sculptum. Fecit, quod dicunt cum Ganimede Iovem.
36. aliud Et gelidos lapides tumulorum Nympha frequentat Clamanti extremos reddere prompta sonos. Auditne credis, saxo num conditur isto Lobregallus? Silet hunc, nam meminisse nefas.
37. epitaphium Blussi latronis Affixa huic furcae sunt Blussi membra latronis. Non, si mille, satis, tot dedit ille neci. Cum tegat is furcam, a furca non ipse tegatur, Pro tumulo furcae immania membra puta. Nos autem membris quod verba infixa legamur, Haud carpas; etenim sic legitur tumulo. Perge iter inceptum laetus tutusque viator. In septem partes Blussus obesse nequit. Nullos nunc metuas, cum Blusso hic nempe latrones Sunt omnes, omnium pes fuit, arma, manus.
38. epitaphium coeci a nativitate Hic iaceo in tenebris aeternae noctis et umbra. Aeque animo id possem ferre, si habere animum. Sed si scire cupis qui sim: tua lumina claudet Nunquam aperi. Sic sum, sic quoque natus eram.
39. epitaphium Tranquilli in fluvio demersi Hac Tranquillus ego infelix sum conditus urna, Infoelix quantum quilibet esse potest. Quid mea me virtus iuvit? Similasseque nando Naiadas? Absorbsit me fluvii unda rapax. Centum annos Stygii errabo cis flumina Averni, Quin semper, quamvis non caream tumulo.
40. epitaphium cuiusdam infamis Urna quis hic iacet? Eius vis mihi dicere nomen? Belle tu poteris. Te precor istud age. Clauditur et si quis, lingua iam utare sepulto, Fac, quae tunc fuerat, cum antea vivus homo. Tene loqui vere an falso te sentio in actu? Sentio? Et haud hominem te, urna, tenere. Vale.
41. in cardinalatum illustris Michaelis Turris Cyziceas, olim septem miracula, turres Vocales, altas fama canora sile: En modo Iulais quae e terris sydera tangit Vertice purpureo, mystica sponte sonans. Diva cane hanc Turrim, cedant monimenta priorum. Haec est ars Christi, vivaque Petra Dei.
42. aliud Quam nec certantes Boreae, nec turgida motu Terra quatit, fragor nec Iovis ipse potens: Diva Adamantes succurrens vertice turris Romano Atlanti non leve fulcit onus. Gaude Atlas, Romane Atlas: gaudete superna Numina. Firma satis sunt modo Regna Poli.
43. aliud Tam bene munitae quid Turri restat habendum? Claves. Res Turrim non decet ulla magis.
44. in obituro eiusdem Obstitit immensis meritis praesentia tanti Herois. Romae non erat, ast Acedi. Pontificem de more Patres fecere propinquum. Hunc Deum assumpsit, ne minor esset eo.
45. serenissimo Venetiarum principi Paschali Ciconiae Impera quae quondam Coelo gens praelia movit, Unde metu gelidi contremuere Poli, Claraque sideribus facies expalluit, et se Arctos in aequoreas praecipitasset aquas, Maxima ni Iovis ardentis tunc fulmine crebro Sedibus aetheriis dextra tulisset opem: Haec talis gens, montanis excita sepulchris, Surrexit. Terris aspera bella facit. Oppugnant miseros populos, disperdit et illos Non Otri iniecto, sed gravitate famis. Congerit omnigenas fruges, occultat avare. Rem, victum, vitam surripit arte dolis, Saevos Anguipedes ast ecce Ciconia tollis. O Princeps nobis Iuppiter alter ades.
46. ad illustrissimum Foedericum Renerium Fori Iulii Praetorem, | in quasdam reliquias perversorum lictorum Perge Dei, o Numen, Sixtumque imitare latrones In tales fueris impietate pius.
47. ad Foedericum Buiattum Virtute eximia, summa et probitate colende, Quid Buiatte inquis? Dulcis amice sile. Non ego sum tanti, quanti te pendere cogit In te noster Amor, gignitur unde tuus. Sed tamen accipio grata haec tua carmina grates En tibi ago, o esset te mihi digna Lyra.
48. privilegium cuisdam Sagonii phanatici Nullis quidem plenissimo e collegio Dissentientibus nec haesitantique, Sagonio phanatico insulsissimo Sic dicitur constare privilegium: Privatur iste legibus phanaticus.
49. in maledicum Improbe homo et mendax nam sic te denique novi: Effigiem similem feris habere tibi; Est ne tua haec scalptro an formata figura colore? Te sculpi in glacie, pingi et in igne decet. Quin potius te diffingi, in nihilumque reduci, Ut mala mens tecum, lingua mala et pereat.
50. aliud Fistula dulce canit, fac quod fecere priores. Non vis discerno, sit bona lingua terra.
51. aliud Sordide disce canis quid sit latrare Poetis. Maiora his arcus spicula noster habet.
52. in mortem Samuelis Marsilii Hi tonitrus, gemitus, hi sunt suspiria venti: Hae pluviae lacrymae: hae nubila nigra, dolor. Omnia in occasu Samuelis Iuppiter ipse Condolet Hebraeum talem obiisse virum.
53. Horatium Do coecis sonitu, do surdis indice: scis quid? Coecis et surdis quod dare ego nequeo. Scilicet in partes tot sectum tempus et horas Quot digitos, aures, lumina lector habes. Ast tibi, cui est visus, nec non audire facultas, Omnes virtutes indico dico meas. Per me igitur quam sint momenta fugacia nosce. Consule facturus: fac propere id, quod agis.
54. Non te ego Asellanum, nec dicam nomine Asellum Sed dicam te asinum, es terque quaterque asinus.
55. de anicula, nomine dicta Anna Nil magis est velox, quam tempus; temporis Annae Est multum, unde pigros vix movet Anna pedes?
56. de coniuge Liliae mortuae Cui mechos coniux ducebat, mortua Lilia est. Flet vir. Quid? Capiti cornua dempta suo.
57. ad Marcellinam Marcellina: tuus puer, est quo patre creatus? Respondet, ne erret, est pater huic veretrum.
58. ad uxorem ducturum Nervosam fugias: mollem quaere atque venustam Uxorem. Nervum non habet: ipse dabis.
59. de muliere quater nupta Quatuor extinctis ubinam tumulanda maritis Uxor? Nempe decet quattuor esse locis.
60. epitaphium praediviti et avarae feminae | quae ad mortem saepius aegrotare, et convalescere solebat Quis tantam lapidis molem imposuere sepultae? Heredes: surgat ne rediviva, timent.
61. iocus de oculo Cyclopum Unoculos illos, quae res tam mira fuisse? Ille etiam noster, qui sedet unoculus.