CroALa, 2024-05-15+02:00. Nodus BEMBO.ince-01.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/BEMBO.ince-01.xml.
1. Echo Quae celebrat thermas Echo et stagna alta Neronis, Deludit voces concava saepe meas. Saepe hic Narcissum expecto, simul illa moratur; Si queror, haec queritur; si gemo, et illa gemit. Quisnam clamor? Amor. Quisnam furor? uror. An Echo? Echo. Quae maior poena in amore? morae. Expectas Narcissum? issum. Quae causa morandi? Orandi. Num haec dicta notabit? abit. Affuerat? fuerat. Num isthic? hic. Quem fugit iste? Is te, etiam me. Quam malum amare? mare. Num veniet? veniet. Quae spes? aes. Vincitur auro? Auro. Victor ero prodigus aeris? eris. Sunt pueri fragiles? agiles. Vi muneris? aeris. Quis docet haec? Echo. Cur bene clamat? amat.
2. Petri Bembi carmen Fessus Amor ubi Mors se pallida forte tenebat Hospitium ignarus sole cadente subit. Post epulas ambo pariter dant membra quieti; Surgunt cum nondum fulgeret orta dies. Sic imprudentes permutavere pharetras: Munus abit procul hic et procul illa suum. Mors ut conspexit valido quos fixerat ictu In venerem curis incaluisse novis, Mirata est; miratur Amor, quos blanda putabat Oscula iuncturos succubuisse neci. Iratus Mortem quaerit, Mors quaerit Amorem, Dum putat illusam se pueri esse dolis. Concurrunt tandem et tumidi convitia primo, Mox arcu. intento spicula uterque parat. Quod ni se mediam Thaumantias ipsa dedisset, Mors sua sensisset et sua tela puer. O Thaumantias, o <minime> mortalibus aequa, Quis furor has partes ut tuerere fuit? Non ego acidalio gemerem nunc saucius ictu, Tutus ab immiti conditione necis.
3. Lycda Lycda, fugit tempus; lascivi, lude, iocare, Sunt dolor et lachrymae semper in insidiis. Tantillum credas quod tantum dicimus; una est Quam trahimus vivi non mora, sed morula. Lycda, manum da, Lycda, manum necte, imprime, stringe, O Veneris facies, tactilis o facula. Iunge labella; parum est, iunge altius, insere linguam, Sic ah sic facies oscula mollicula. Lude intus, non ore exi, pro millibus unum Basiolum da, quo se insinuent animae. Sic ah sic animae miscentur, vertimur ambo, In te ego tuque in me, dulce tamen morimur. Non morimur, vitam sed vivere discimus, in te Vivo ego, tuque in me mollius et melius.
4. ex Bembo Uti nives post asperas, cum hiems vice Blandi Favoni pellitur Nemore e virente, sole cum primo vagum Tenella cerva effert pedem, Et nunc aprico in colle nunc ad limpidi Undas loquaces rivuli, Ipsis procul pastoribus, villis procul Amata tondet gramina Nullum sagittae ictum timens, nullum dolum Cum latere vulnus accipit, Sic ipse nullum suspicans miser malum Ibam die illo, Delia, Tui quo ocelli fulgidis stellis pares Quas Vesper accendit Polo, Tacente nocte, pectus hoc letalibus Tot sauciarunt spiculis.
5. ad Angelum Gabrielem gratulatio Maxima facundae subiit certamina linguae Iam puer et, patriae caros amplexus honores, Rite salutavit venientia munera noster Angelus et primam gaudet decorare iuventam. Nunc, o Phoebe pater, tuus est cantandus alumnus! Pande sacros latices inconcessumque profanis Limen, et, umbriferi grata inter frigora luci, Tende chelyn: doctae veniant ad plectra sorores Inque gyrum graciles, Clio ducente choreas, Hanc pergant celebrare diem, Libethron et omnis Collis ovet, cupiantque ipsae descendere laurus. Tu modo iampridem, nostrae spes altera vitae, Et morum studiique comes, quem Tonis honestus Posceret, et caro laudaret Nisus amico, Disce palatinos iuvenis perferre labores, Otiaque in magnas mutare Heliconia curas Et Musas vestire toga. Tibi protinus ipsa Monstrabit Fortuna viam, virtusque magistra Ducet, ubi emeriti, magna inter praemia ludi, Candida perpetuae speres praeconia famae. Quis mihi, laudato (precor) et surgenti sodali, Laetitiae votique modus? Procul omnis abesto Livor edax tristesque metus curaeque malignae, Et properent hilares lusus et nuda voluptas, Et favor, et laeta praestans victoria palma. Spargite vos leves violas et olentia serta, Naides, et virides huc huc afferte corymbos, Fronde nihil tectae, quales cum caerula Tethis Antra subit poscitque rosas; vos littora circum Luditis, ac medio languescit ab aequore Triton. Insanire lubet, neque non cum Troica castra Fregerat et praeda spoliisque redibat opimis Aeacides, fesso magis applaudebat amico Patroclus, nec, post Cretei funera monstri, Laetior Actaeo venientem in littore Theseum Haemonius longis suscepit nexibus Heros. O semper memorande dies semperque canende, Felix, o niveo multum signande lapillo! Sic primas spoliare genas, floresque iuventae Carpere, ac audentes decet exordirier annos. Aspicis ut lucis alius nitor, altera Caeli Temperies? Nosterque suos ut torqueat ignes Fortius, et tanto timeat iam Phoebus alumno? Tales credibile est ipsum Pythone perempto Adduxisse dies; sed quid nunc Aethere ab alto Incendit nubes? heuque fragor? an ne Tonanti Tristia suppositis mittuntur fulmina terris? Ille quidem raro purus tonat, ite, profani. En Deus (en, procul este, Deus), talaria cerno Anguesque et subiti gestamina nota galeri. Quisquis ades, precibus nunc nunc votisque favete, Quidne ferat tacito, iubeatne attendite vultu. Ipse Deum (si fas) paucis prius ore rogabo: "Salve, magnorum scrutator fide Deorum, Praevisum longe numero mihi, quae modo portas Sint bona, sint multos multum iucunda per annos. Sit laevum, sit triste nihil Te, grate, precamur". Vix bene finieram, cum protinus ille reductis Sistit iter pennis, vacuumque per aera pendens Sparsit odorato pandentes flore Penates, Et timbrae foliis et amantis littora Myrti, Atque ait: "O nostra, iuvenis, dignissima virga, Adriacos inter proles spectanda nepotes, Non te fas sine me (redeant modo talia saepe) Hanc, Gabriel, transire diem, mihi nec tua festa, Nec chorus hic merito, nec tu fraudandus honore es, Ipse huc ex alto mecum venisset Olympo Iuppiter, ut stabat, non ullum versus in annum, Sed labor e toto venientia numina caelo Gratatum et laetos ista ob tua munera divos Suscipere est illi; iam nec tam Dardana curae Praeda, nec Iliacus tantum dilectus Iulus. Is tibi (nec poterat maius dare munus) ab illa Gente dedit patriam, quae cum bene plurima ponto Imperet ut terris, ipsam illi subdere Cretem Maluit, atque omnes iussit servire per annos. Ille etiam, cum te nuper Lucina sub auras Protulit, et teneros perfudit nectare vultus Formavitque genas, ne non aequalis ab omni Parte fores, grate concessit munera formae, Binaque de nostro posuit tibi nomina caelo. Tunc quoque cum primos coepisti fingere gressus, Et pedibus te ferre tuis, meditataque verba Promere, et ostensum blandus vocitare parentem, - Huic steteris custos, dixit mi, nate, tuisque Crescentem puerum comitatus gressibus, ore hoc Primum iter, et facilis cursus moderate iuventae. Discat opes animi, doctasque excalleat artes, Et multum aequales, et multum disserat annos. Post quoque cum veniet matura et serior aetas Hunc doleant ipsi se non habuisse priores -. Ex illo mihi tu cordi, ceu pulla columbae Proles, aut Libycae modo nata leaenula matri, Mox etiam, cum tu Adriacos transire per aestus Hesperiosque sinus, mores cultusque locorum Discere et insueto velles durare labori, Assensi, iuvique vias, reditusque secundos In patriam, tutaque dedi consistere terra. Me duce, Caphareos scopulos, Syrtesque sonantes Et Siculam rabiem posses atque ultima ponti Littora et occiduam securus visere Thylem. Sed iuvet hoc alios, et totum circuat orbem Sisyphius sanguis: te magni grata senatus Munera et egregias deceat sperare secures. Hoc tibi, quid quoque nunc dubitas? defendere causas Contigit, et patriae rectos perdiscere mores Demissum a Superis. Macte, has, macte, accipe laetas Primitias, et dona manu sunt haec tamen ipsa Forte annis maiora tuis, sed parvulus angues Vicerat in cunnis Tirynthius, et puer inter Iam bellare viros mediis gaudebat Amyclis, Cyllareas velox Castor perstringere habenas: Est aliquid prima se se exercere iuventa, Altius, et magnis praecingere pectora rebus. His alios, tibi, me functo, promittere honores Iuppiter, atque alios iussit, <tu> cunctaque fata Et Pylios, modo perge dies, atque Aesonis annos, Digne puer, cui laeta suas ferat Africa messes, Et Tagus et totis Aemus decurrat arenis".
6. Sarca Pierides magno genus ab Iove, queis labor alto Asserere interitu clarorum gesta virorum, Longaque consulere involvant ne saecla tenebrae, Neu subeant animos priscarum oblivia rerum; Linquere si gelidas Permessi fluminis undas, Murmuraque Aonii fontis rupemque potestis, Alato quam excussus equo sacer abluit amnis; Huc, precor, huc non sit grave concessisse: fluenta Hic quoque sunt virides inter labentia ripas, Hic quoque perspicui fontes et amoena vireta. Nec procul umbrosae valles, tacitique recessus, Prataque nec pictis distincta coloribus absunt. Benaci ad ripam dulces captabimus umbras, Antiqui donec referam connubia Sarcae, Et Gardae liquidas translatum nomen ad undas. Sunt ignota quidem, et multis haec obsita saeclis; Vos meminisse tamen, vos et memorare potestis. Eia agite, ipse lacus sternit cantantibus undam, Nec fremitu assurgens, nec fluctu concitus ullo. Sarca erat alpinos inter clarissimus amnes, Qui montana ruens inter fragmenta sonanti Gurgite praecipiti spumans delabitur unda. Hic dum forte Arci per vallem et pinguia culta Mitior allapsu leni rigat arva, suasque Attenuans vires per prata virentia fundit, Tectus harundinea madidum caput extulit umbra Gurgite de medio, circumspectansque subinde Hinc atque hinc laevae deflexit lumina ripae. Atque hic umbrosam prope morum visa fluentes Pectere nympha comas ad solem, quas modo fontis Egelidi intingens secreta laverat unda. Benaco hanc olim rapta de Balbide nympha Progenitam, dici Gardam voluere parentes, Cedentem nulli vultus formaeque nitore Quae nemora alta colunt fontesque aut stagna Dearum. Sed tunc non magno saliens Benacus ab ortu Rivus erat, modico qui stagnans gurgite laevam Vallis ad apricae partem secesserat, alta Dum timet ad dextram labentis flumina Sarcae. Huius ut ad roseos defixit lumina vultus: "Si me, virgo, tuis non dedignabere taedis, Ne me aliquem credas, inquit, de plebe creatum, Ille ego sum aereis qui nascor in alpibus, in quem Innumeri exonerant nivium sua pondera montes; Qui convulsa trahens non uno ex vertice saxa Vorticibus vallem rapidis hanc Sarca pererro. Omnia cum libuit sterno sata, votaque spemque Agricolarum eludo; at cum libet, arva remisso Flumine perlustro, et florentia rura peragro, Humorem glebis tacitum atque alimenta ministrans, Ut poma evincant ramos, atque horrea messes, Efficio; sic finitimis dominamur in agris". Dicere plura parabat, at illa rubore decentes Interfusa genas, veluti perfuderit ostro Siquis ebur, roseis vel candida lilia sertis, Effugit, et medio haerentem sermone relinquit. Tum Sarca in vitreas Benaci proruit undas, Atque illum his audens compellat vocibus ultro: "Ex aequo tecum est animus, Benace, pacisci. Legitimos Gardae, Divos quod tu ipse precari Nunquam ausus, nunquam tibi quod contingere posset Sperasses, thalamos peto: pacem aeternaque tecum Foedera percutiam: inter nos satis hactenus esto Ira certatum atque odio. Quam ferre maritis Consuevere nurus dotem, non ferre recuso Ipse meae sponsae. Mansuri pignus amoris Confundam mea regna tuis, discrimen aquarum Sit nullum inter nos, nomen cedamus uterque, Tu natae ut dotem exsolvas, ego munera nuptae. Garda tui simul et nostri sit gurgitis heres. Atque hic praecipue nostro qui flumine cretus Hanc vallem implebit magni lacus aequoris instar, Ventura ut posthac connubia nostra loquantur Saecula, et aeternum nostros testentur amores, Signetur placet egregio de nomine Gardae, Garda sit ut nullo per me non nobilis aevo". His pater auditis, fugat omnem mente timorem Atque odium; bene consultum nataeque sibique Esse putat vel coniugio vel munere tanto. Moxque manum iuveni intendens, haec insuper addit: "Non haec, Sarca, Deum veniunt sine numine; mentem Caelicolum pater hanc tibi summo inspirat olympo, Qui statuens odiis ut res utriusque sepultis Laetius assurgant, paribus communia regna haec Auspiciis iubet et sceptris moderemur iisdem. Nulla tuis per me fuerit contentio dictis. Cuncta probo, gener ipse places ante omnia; natam Unica quae nostrae spes est iucunda senectae, Quod tibi quodque illi sit faustum, spondeo; dextra haec Polliciti et veri posthac sit pignus amoris". Inde manum pallentis adhuc multumque timentis Attollit natae, generoque innectit, et "Esto Hic, inquit, tuus auspicibus Dis, Garda, maritus; Cum quo mox pulchra videam te prole parentem". Illa verecundo niveum os perfusa rubore Sidereos terrae vultus et lumina figit, Insperata premens occulta gaudia mente, Ergo diem placuit certam statuisse, iugales Qua thalamos ineant, qua sollemnes hymenaeos Concelebrent: it finitimas vaga fama per urbes, Perque agros, montes, vicinaque flumina, perque Silvicolas Dryades et amantes rura Napaeas. Antrum ingens fuit excelsa sub rupe cavati Montis, ab ingressu patulo quod protinus ore Panditur introrsum, mox in spatia ampla recedens, Humida per varios partitur tecta recessus. Desuper irriguo dependent pumice saxa, Et circum viridi stant picta sedilia musco. Vestibuli ad dextram ramis florentibus hortos Aprici claudunt scopuli, quibus aspera nulla Tempestas viridem foliorum excussit honorem. Non annus variare vices, non tempora norunt. Semper odoratis pendet vindemia citris Aurea, surgenti semper subit altera foetu; Quaeque super gravibus pomis nova poma recumbunt, Prospectu vario tabulata per alta renident. His, quae massylio quondam servata draconi Herculeae carpsere manus, his naufragus heros Dulichius quae Corcyrae miratus in hortis, Invidisse queant. Haec magni regia Sarcae Tunc fuit; huc fessum se se referebat ab undis Cum libuit longo vires reparare labori. Hic ergo in mediis thalamus penetralibus ingens Erigitur pedibus pariter sublimis eburnis Et gradibus variis; tum sponda illusa figuris Utraque, nunc auro nunc dente intexitur indo. Conclavi thorus in medio velatur amictu Purpureo, spinis horrens quem carduus ambit Aureus, et foliis et lento vimine limbum Saepius intexens, et eodem margine currens. Parte alia priscis pendent variata figuris Aulaea, intextis quae non Atrabata Gallis Misere, aut Morinum extremae gens ultima terrae, Sed quae parmensi doctae de vellere nymphae Texuerant vario pariter distincta colore. Nam procul hinc agmen ramosis cornibus errat Cervorum, incessu gestans capita alta superbo. Illic auriti lepores, capreaeque fugaces, Demissis aliae longis cervicibus herbas Attondent, aliae per mollia prata recumbunt, Nonnullae arrectis pavitantes auribus adstant. Ergo dies optata aderat; montana relinquit Proxima quisque; ruunt Baldi de vertice nymphae Grandia vimineis portantes dona canistris. Quaeque Nagum educto positum sub vertice, quaeque Torbilis ima colunt oleis bene consita saxa. Tum Melsemninae vallis quae rura frequentant, Quaeque his, Lenaee pater, clarissima donis Praedia non procul hinc, mensas queis nulla secundas Uberius decorant pomis aut dulcibus uvis. Quatuor ante alias forma venere sorores Egregia, fidibus doctae et cantare peritae, Nobilis antiquo Nogarolum a sanguine proles. Harum si ingenii cultum respexeris, ipsae Pierides poterunt cunctas genuisse videri. Si libuit spectare manus, didicisse putabis Pingere acu et tractare colos monstrante Minerva. Vigilius pater ipse suo nam rure docendas A teneris patrias annis curaverat artes. Vigilius, quo non Musis dilectior alter, Sive modis libet imparibus connectere carmen, Sive libet fortes armare ad proelia reges. Hac passim alternis inter se vocibus aptant Quod canere ad thalamum carmen geniale parabant. Aemula queis totidem mittebat clara puellas Sirmio, quae docti numeros cantare Catulli Assuetae, aeoliis poterant contendere plectris. Te quoque, coniugii licet averseris honores, Virgineum statuens nunquam violare pudorem, Huc misisse nurus perhibent, Tritonia virgo, Illa ex arce tuo nomen quae a nomine sumpsit. Ipsa etiam antiquum dederat queis Tuscia nomen Moenia, turmatim laetos misere colonos. Hos Hammone satus rex idem idemque sacerdos Salodius pulcher ducebat, tempora sacris Incinctus vittis, qui post haud tempore longo Fundavit, dixitque suum de nomine pulchrum Salodium, antiquam migrans quo transtulit urbem. Adde Garignani cymbis quicumque frequentant Littora piscosi; ponuntur retia, cessant Cuspide depositi nodoque ab harundinis hami; Qua libuit tuto lascivit piscis in unda, Nec timet insidias, impuneque seligit aurum Carpius, in sicca naxae feriantur harena. Ipse etiam horrisonis descendens montibus Oenus Vicino cupiens Athesi placuisse roganti Nympharum commissa viris longa agmina mittit. Nymphis compressae corpusque et bracchia vestes Substringunt, gremium crispo sinuatur amictu, Colla humerosque breves claudunt velaminis orbes Pectora nectentes et candida guttura nexu Aurato, tum serta premunt his florea crines, His flava incingunt gemmantes tempora cycli. Intactis facies nivibus certare, capilli Flaventi possunt auro, tum lumine partim Caeruleo, partim glaucis variantur ocellis. At iuvenes tunicas pertusi in mille fenestras, Et patrio pictas gestantes more lacernas, Virgatosque sagos, incedunt ordine longo. Tympana rauca animos, et acuto tibia cantu Exhilarant, gressumque sono moderantur eodem. Arma illis humero ferratae cuspidis hasta, Et lateri fidus qui nunquam ponitur ensis. Ast Athesis magno Sarcae devinctus amore, Nec minus antiqua consanguinitate propinquus Eligit ex omni numero turbaque clientum Bis denos, quibus assueto compescere in alveo Mandat aquas se absente, aliis hunc praeficit undis, Hunc aliis, varient solitos ne flumina cursus. Praecipit his curare sinus, tortosque reflexus Undarum, ast illis rectos intendere cursus Per valles campi spatiosa per aequora molles. Ipse his compositis, centum praemittit ab omni Lectas natarum numero, totidemque ministris Stipatus, veteris petit alta palatia Baldi; Atque ad neptis avum thalamos comitatur euntem, Grandaevumque senem grandi comitatur honore. Illum mille viri laetantes, mille sequuntur Matres atque nurus, pueri, intactaeque puellae. Illa patrem blando compellat Hamadryas ore, Illa salutat avum, tendentes brachia parvos Protendunt aliae poscentis ad oscula natos. Omnibus his tenues capitum velamina vittae Exertis immissae humeris, virgataque multis Palla modis late niveos circumtegit artus. Tu quoque barbarico nimium Verona furori Obvia, et alpinae infelix male proxima genti, Posterior nulli officiis donisque fuisses, Ni tua cinxissent fulgentes acre cohortes Moenia, et horrisonis quateret tunc ictibus urbem Plurima contorquens ferri grave machina pondus. His super advenit Phoebi thebana sacerdos Interpres Manto, quae post tibi, Mantua, nomen Indidit, auspiciis postquam felicibus urbem Filius, et Musis dilectas condidit arces. Venerat Hesperiam paucis haec ante diebus Crudeles fugiens dircaea ex urbe tyrannos, Cui pater ipse suas primis monstrarat ab annis Solamen rapti quondam sibi luminis artes Fatidicas, dederatque ignaram haud esse futuri. Haec ut coniugium Dis hoc auctoribus esse Decretum, atque huius venturum a stirpe nepotem Inferat, ingenio qui se sublatus olympo, Praescia fatorum cernebat, laeta penates Confertos hominum turba matrumque subibat, Gratatura novis, quibus haec ignota, propinquis. Decedunt omnes vati, mirantur et omnes Illam incedentem, et longa se veste ferentem, Tum lauro et niveis redimitam tempora vittis Insigni ante alias venerati sede locarunt. Interea positis omnes longo ordine mensis Discumbunt, epulas cumulatis lancibus alte Praecincti apponunt famuli; tum pocula cuique Stant sua creteo primum spumantia Baccho; Inde mero nigrum simulanti plena falernum; Mox tridentinae servant quae frigida cellae, Pressaque nobilibus ponuntur rhaetica prelis, Quaeque dedit fervens ardenti sole Maranum, Quaeque incincta iugis Annonia vallis apertis. Tum variare dapes pergunt, semesaque tollunt Fercula, substituunt alio condita sapore. Integer has onerat mensas aper, has simul implent Cervorum et verubus caprearum tosta colurnis Viscera, non desunt lepores variaeque volucres, Et pavo, et perdix, et habens a Phaside nomen, Quem genitrix quondam crudeli caede peremptum Apposuit patriis epulandum perfida mensis. Postquam epulis fine imposito, sublatus edendi Est amor, assurgunt choreis iuvenesque nurusque, In numerumque pedes concordi lege moventes Alternis agitant deductum cantibus orbem, Aut bini inter se manibus per mutua nexis. Interea occiduo surgens taciturnus olympo Vesperus exacta referebat luce tenebras. Ecce autem abductis sese penetralibus effert Tecta verecundos croceo velamine vultus Garda micans, roseo qualis cum Lucifer ortu Oceanum linquens radianti luce tenebras Excutit, atque alios praecellens occulit ignes; Haud secus illa alias forma supereminet omnes, Quae circum egregio glomerantur corpore nymphae Nec mora, prorumpunt Hymenaeum accire canentes Hi primum, argutis respondent vocibus illae; Exultant iuvenes laeti, exultantque puellae. Et iam nox caeli medium perstrinxerat orbem Indicens miseris curarum oblivia terris, Cum turba et choreis et cantu fessa quievit, Nec strepitu resonant ullo nec murmure tecta. Tum vero varios vultu mutata colores Assurgensque alta paulatim a sede sacerdos Admovit thalamo se se dircaea iugali; Atque immota manens tacitis utriusque pererrat Coniugis ora oculis, donec decreta Deorum Mente haurire queat, venturaque discere fata. Verum ubi caelestis visa est arcana senatus Concepisse satis, tunc longa silentia rumpens Expectata diu tandem haec in verba resolvit: "Quis circum thalamos fulgor radiare decoros Quem video? Non hic facibus diffunditur alte Demissis, nitor est humana lampade maior Vividiorque, Deos nobis denuntiat hic, qui Ambrosius sentitur odor, venisse vocatos. Ecce Hymenaeus adest auspex, et regia Iuno Pronuba, iam citharam plectro Grynaeus eburno Percutit auratam, viridis cui laurus ubumbrat Tempora, cyrrhaeo modo quam de vertice Musae Decerptam molli contexuerant hyacintho. Lanificas etiam tres hic adstare sorores Cernimus intortis ducentes stamina fusis, Immoto decreta Iovis quae condita fato Distribuunt miseris mortalibus; aurea magnis Fila trahunt heroibus, et qui fortibus ausis, Et qui praeclaris potuerunt scandere caelum Ingeniis, numeroque addi meruere Deorum. Talia sunt saeclis, ni fallor, Garda, futuris Aurea, quae nostro debentur pensa nepoti. Nam ne te fugiat quibus ingrediare iugales Auspiciis thalamos, quibus aut connubia fatis Haec fieri voluit magni dominator olympi, Accipe fatidicus quae dat mihi noscere Phoebus. Principio, Benace, tua, et tua flumina, Sarca, Miscere inter vos et perdere nomen utrumque Vallis ab ingressu, primisque a faucibus huius Inspicio; tum cuncta undis obducitur altis Quam longe lateque patent quae cuncta videtis Aggere ceu longo lapidosis montibus arva. Finitimi te, Garda, colent dominamque vocabunt Reginamque lacus, quem mox velut aequoris undas Ionii ventis et vastis fluctibus actum Plurimus audaci sulcabit nauta carina. Huius ad extremi lateris gens accola ripam Moenia clara tuum nomen testantia ponet. Haec tua regia erit, cedent hic sceptra volentes Virque paterque tibi, et totis dominaberis undis. Illic te decimus mensis gratique labores Lucinae invadent, et magna vocabere mater Ingentis nati. Hic materni limite regni Nescius arctari, collectis viribus alta Franget claustra, minaxque italas perrumpet in oras. Omnia vi patria primum loca proteret, agros Agrorumque premet pelago mapalia vasto, Ipsaque cum Miseris rapiens armenta colonis Regis ad Eridani fluviorum deferet undas. Sed postquam Hesperiae caelum clementius ille Hauriet, et terras lustrare assuescet amoenas, Paulatim alpestres fremitus cursusque furentes Exuet, et patrios dediscet tempore mores; Donec perspicuis labens et mollibus undis Assuetas leni gaudebit flumine ripas Lambere, et innocuo per campos serpere lapsu Mitius, unde agris qua sese infundet ab ipso Mincius eventu dicetur nomine ducto. Hic dum olim noster condet quas filius arces Obductis incinget aquis, stagnoque patentes Piscoso campos, et claram muniet urbem, Gramineam ad ripam vitreis egressus ab undis Iungitur andinae nostro de sanguine nymphae Coniugio, quae par forma, nec nomine discors, Nec minor insigni partu te Atlante creata, Qua Divum interpres, et culti maximus auctor Editus eloquii, magni qui iussa Parentis Fertque refertque secans liquidas talaribus auras. Dii magni, qualem nobis quantumque nepotem Nostra haec Maia dabit! Felicior altera prole Non erit in terris, nec toto clarior orbe. Ecce novem iam nunc Aganippes fonte relicto Haud procul hinc tacito qua flumine Mincius errat, Aonias video parienti adstare sorores. Lucina exceptum puerum tibi tradit alendum, Calliope, atque aliis curam partita Camoenis. Hae primum ex ipsa cui innixa puerpera lauro Infantem ediderat, decerptis frondibus illum Involvunt; hinc mollis amaracus atque rubentes Suave rosae, et violae super insternuntur odorae. Mox ori ambrosium infundunt pro lacte liquorem Certatim Charites, Veneris quod munus ab alto Demissum attulerant haec ipsa ad munia caelo. Divinae huic inerat doctas vis mentis ad aures Magnanimum heroum qua decantentur honores. Quippe sui Venus Aeneae indignata iacere Nomen adhuc, scriptisque virum clarescere nullis, Cum Thetidis nati praeconia clara ferantur Docta per ora virum nullis non cognita terris, Constituit vatem primis effingere ab annis Qui latios inter princeps graiosque poetas Praecipuam sacro mereatur carmine laudem, Buccina dardanium cuius per saecula regem Laudibus illustret toto resonantius orbe Quam larissaeum quae quondam ornarat Achillem. Hic ergo ut florens annis adoleverit aetas Musarum in gremio, qua cura eductus, eadem Pierias Phoebo sacer informabitur artes; Et quia virgineum assuescet servare pudorem, Virgineum insigni nomen cum laude merebit. Hic patris ad ripas patulae sub tegmine fagi Inter oves, inter bene olentia gramina, carmen Trinacrium latia primum cantabit avena. Carmine quo taurus dulces oblitus amores Deseret in silvis dilectam saepe iuvencam: Ipsa quoque et vituli mater lactantis, et herbae Immemor, ante pedes cantu stupefacta iacebit. Mox pastorales saltus et roscida linquens Pascua per domitos cultu spatiabitur agros; Quid faciat laetas segetes, quo sidere terram Vertere conveniat, quis cultus apesque pecusque Augeat, et viti quae cura adhibenda, docebit; Ascraeumque canens romana per oppida carmen, Primus idumaeam referet tibi, Mantua, palmam. Hinc phrygiam hesperias classem deducet in oras, Quam dux dindymeae molitus monte sub Idae Post varios casus post mille pericula rerum Dardanus ad tuscas appellet Tibridis undas. Ante tamen libycam vento Didonis ad urbem Delatus magno reginam accendet amore; Cui postquam occasum Troiae fraudesque pelasgas Erroresque suos narraverit, illa medullis Concepti impatiens ignis, submittet amori Iampridem resides animos desuetaque corda. Sed postquam iliacas monitu Iovis aequora puppes E specula aequatis velis sulcare videbit, Pertundet phrygio flammantia pectora ferro. Ille iterum siculas vento compulsus ad oras Persolvet patrio ludos et clara sepulcro Funera. Chalcidicas post haec adnabit ad arces, Ingressusque lacus stygios penetrabit ad umbras Pallentes Erebi, obductis loca caeca tenebris, Elysiasque domos viset, sedesque piorum. Tantum amor et cari poterit suadere parentis Magnanimo pietas nato, laudumque cupido! Mox Superum reginae odiis, ubi semina belli Clam sata Dardanios inter Latiosque vigebunt, Coniuge promissa phrygius fraudabitur heros, Ipsaque causa novi rursus nova femina belli Accendet formosa procos ad proelia reges. Tum claros ad bella duces populosque ruentes Urbibus ex variis vates varia induet arma, Inque aciem turmas equitum peditumque catervas Committens, campos miseranda strage replebit, Arvaque purpureis obducet sanguinis undis. Ausoniae donec decusso flore virorum, Et multis hominum demissis millibus Orco, Coniuge et aetherea Turnus spoliabitur aura. Tunc vero invidia Superum, ne munera tanta Si possessa diu miseris mortalibus essent, Clara potensque hominum nimio plus gloria surgat, Eripieris humo, mediisque locaberis astris, Aeternum caelo et terris victure poeta. Victure aeternum, nam docta Neapolis ossa Montibus in calabris primum defleta, sacrato Antinianeis tumulo tua condet in hortis, Posteritas ubi te venerabitur omnis et aetas Successura tuos imitabitur aemula cantus, Intendetque suos tua per vestigia gressus. Tunc tibi vicinis lectos Sebetides agris, Et quae Pausilypi, et quae Nesidos alumnae, Certatim flores gremio calathisque ferentes Ad tua odoratos effundent busta maniplos. Immo etiam erectis aris tibi sacra quotannis Thura dabit studiosa cohors, numenque vocabit Ad sua quisque tuum conceptis carmina votis. Te duce fraternas acies thebanaque septem Castra ducum dulci cantabit Statius ore, Carmineque haemonium latio illustrabit Achillem. Te duce divinus longo post tempore vates Proximus ingenio accedens Iovianus et arte Prisca poetarum studia intermissa novabit, Advertens modulosque tuos numerosque decoros. Nec temere hinc animos sumens sese efferet extra Terrarum tractus, perque ardua nubila tranans, Unde nives terris, unde imber et horrida grando Dicet, et unde altos ferientia fulmina montes. Donec olorinis sublatus ad aethera pennis Perque domos caeli perque alta vagabitur astra, Describens quae signa cadant, quaeque orta resurgant. Te quoque sollerti doctus suspendere carmen Iudicio, teneris imitari assuescet ab annis Actius, arcadicis quem grex eductus ab agris Et Glauci a liquidis chorus admirabitur undis, Ad Mergellinas dum nectet carmina turres. Hunc tu virgineos partus prolemque Tonantis Ad nostras hominum delendas sanguine culpas Demissam, et poenas pro nobis morte luendas Concinere, et tecum numeris certare docebis, Idque adeo in templo quod sumptu atque arte superbum Egregia, Divo gentili ponet ad ima Collis tristitias animo curasque fugantis Actius ille sua ornabit qui saecula cultu Ingenii, clarisque viris tenerisque puellis Deliciae, toto vivens cantabitur orbe. His ergo atque aliis post saecula mille poetis Sidus ut arctoum sulcantibus aequora nautis Dux eris, aeternosque inter numerabere Divos. Salve, magne parens vatum antistesque verende Musarum, ingenio quo non divinior alter Ortus adhuc, neque venturis orietur in annis. Salve, magne nepos; tibi nunc orditur avorum Hic thalamus seriem; hinc ortus primordia sumes; Hinc tibi clara fluet clari natalis origo".
7. Iacobi Synceri Sannazari epitaphium Quid moror? aeterni te suspicit umbra Maronis, Et tibi vicinum donat habere locum.
8. Raphaelis sanctii Urbinatis pictoris epitaphium Hic ille est Raphael, metuit quo sospite vinci Rerum magna parens, et moriendo mori.
9. Nicolai Boni epitaphium Ingentem patriae gemitum lacrimasque meorum, Flos iuvenum primo vere cadens, merui. Nec fata arguerim: dulce est in limine vitae Evasisse brevi longa pericla via.
10. Augustini Folietae epitaphium Non secus ac gelidi summis in montibus Haemi, Aesculeam tetigit si Iovis ira trabem, Prostratae immensam tellus stupet inscia molem, Et gemit infestis sylva agitata Notis, Sic iacet ardentis deiectus fulmine Plumbi Et Romae et patriae lux Folieta suae. Effundunt questus septeni ad sydera colles, Et Tyberis solitam pernegat ire viam, Lamentabilibus complet vada concava bombis, Extremasque iterat flebilis Echo notas. Phaebe pater, Phaebique novem, pia turba sorores, Tuque Gigantae de capite orta Iovis: Vos quoque quem viridi quondam cinxisse corona, Nec piguit vestris inseruisse choris, Illius extincti lachrymis decorate sepulchrum, Nobilis et flentes sentiat umbra Deos.