CroALa, 2024-05-21+02:00. Nodus BARGAEUS.syri-10.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/BARGAEUS.syri-10.xml.
Attigerat cursu medium sol altus Olympum: Cum trepidi Abdaridae regem cum prole peremptum Deservere omnes, nec sese credere castris, Aggeribusque suis ausi, liquere Latinis Praedandum, quicquid rerum praedives, opumque Attulerat secum Persarum exercitus ingens. At pius Eustachides, postquam toto aequore fusi Discessere hostes terraeve extincta dederunt Corpora nec superest quisquam, qui fortibus ausis Infestum remoretur iter de more piorum Ausoniis, Gallisque suis crudelia passis Vulneraque et mortem socii dat tempus humandis. Nuntius interea magno per Averna tumultu Ima ruit: saevisque implent terroribus Orcum. Turcarum regem pugna cecidisse cruenta: Deletas equitum turmas, extinctaque secum Aequoreas Sagarim devolvere corpora in undas: Coeptum tendere iter Gallosque Italosque: nec ullum Esse super, qui communem defendere causam Possit et a Solymis certam depellere cladem: Ille furens, faciensque alto convicia coelo. Ite, ait, o maculae, regnique opprobria nostri, Aligeri, tenebras terrae noctemque colentes; Ite infelices et, quos non abstulit ensis Hosticus atque atro suffusae felle sagittae, Conficiat, quacunque ibunt, aestusque sitisque. Haec ille at dira confestim ab sede ministri Egressi insolitos ima ex tellure vapores Efflant et flammas radiis ardentibus addunt. Praecipue qua se Maeandrum extendit ad amnem Lydia et infesti fines attingit Isauri. Post, ubi quarta diem coelo patefecit Eoo Aurora atque omnes armis animisque refecti, Gallique, Ausoniisque, sagittiferique Britanni, Evasere tuos laeti Bitynia fines, Maeoniaeque oras inimico sole perustas Et nusquam arboribus dulces praebentibus umbras Ingressi, non fontis aquas, non ullius amnis, Aut rivi scatebras, quibus illi aestumque sitimque Sedarent, undamve pigrae reperere lacunae Stagnantem: cinis ater agros atque arva tegebat: Exusti in faciem campi, salebresque nigrantes Montis, ab obscura picei caligine fumi, Laedebant misere peditum vestigia, equumque. Hic Vatum inventis olim delusa vetustas Credidit, in magnum magnae telluris alumnum Fulmina de coelo cecidisse irata Thyphaeum Atque illum ingenti depressum pondere terrae Eque imo rapidas spirantem pectore flammas In cinerem vertisse solum, montesque feraces Maeoniae exesis lapidum evertisse ruinis. Ipsa enecta siti, solisque ardore maligni Et duris attrita viis iumenta cadebant Exanima et nimio linguis arentibus aestu Defecere canes passim, rabieque furentes Errarunt temere huc illuc, atrumque venenum Morsibus obscaeni letalibus inspirarunt. At gravidae matres, famae, sanctique pudoris Immemores, passim lapidoso in tramite faetus Abiecere suos, resoluto e ventre cadentes Ante diem et tristem turba spectante laborem, Nec miserante tamen. Quando metus acer in omnes Effusus, sibi adesse uni se quenque monebat. Iamque adeo campique omnes et collis iniqui Saxa, cadaveribus passim contecta iacebant: Inque dies illis gravior regionibus aer Excibat tetros ima e tellure vapores, Torrebatque ardens sitientes Sirius agros: Nec longe spes ulla viae, finisque laborum Proximus, infirmas vires recreasset euntem, Ni pius Eustachides ambas ad sidera palmas Sustollens, tales fudisset pectore voces. Summe pater cuius dextra, nutuque patentum Terrarum ingentes tractus, coelique cavernis Astra affixa suis, pelagique infensa reguntur Murmura et obductae coguntur in aere nubes, Si sincerus amor, si spes fidissima, si nos Intermarata fides hoc votum rite coegit Suspicere atque alacres precibus parere iubentis Pontificis, cui solae abste permissa potestas, Obstructum coeli reserare et claudere limen, Affer opem, pater omnipotens, pereuntibus aestu Atque siti et diras da tandem evadere terras. Exustas terras, omnique humore carentes. Nec te nostra minus moveant nunc vota, precesque, Quam movere olim Mosae pia verba, petentis Abramidum populis misere sitientibus undam, Quam movit tuus ille tibi dilectus alumnus: Cum rapidum medio in coelo mirantibus horis Et terra trepidante metu, consistere solem Iussisti et longae fines producere lucis. Sic fatus, lachrymis pectus madefecit obortis, Eque imo tacitus duxit suspiria corde. Audiit orantem terrae, coelique creator Omnipotens, placidusque oculos deflexit ad oras Maeonias, quas Tartarei regnator Averni Uragus insolito succenderat impius aestu: Astantemque sibi vicina in sede ministrum Alloquitur. Nostri, o solii fidissime custos, I celer atque illinc, Lydos ubi sulphur et ignis Urit agros et sole tepens exaestuat aer, Monstra redire iube vastum Phlegetontis ad amnem, Quae nunc ex Erebi Stygiis emissa cavernis Insedere viam, totoque ex aethere flammas Ardentes iaciunt certatim in castra piorum. Vade age fide vigil, populisque petentibus imbrem Desuper infundens, citus ipso in tempore nostram Affer opem et miseros praesenti subtrahe leto. Haec ait et nutu totum tremefecit Olympum. Ille abit atque Notis secum per inane vocatis, Praepete Maeonias lapsu defertur ad oras: Impatiensque morae. Fugite hinc, ait, impia caecae Monstra domus, vestrasque ultro tellure sub ima Exercete iras, animasque ad flagra nocentes Ducite, vexatas rapidi fervoribus ignis. Hoc iubet immensae moderator maximus aethrae. Dixit et eiectis flagranti ex aere monstris, Nubibus abduxit coelum, fusisque repente Imbribus, ardentem relevare exercitus aestum Et sedare sitim, coeptum insistere quivit Sospes iter, terrae peragrat dum saxa perustae, Seque ad Maeandrum confert laetissimus amnem: Innumeris amnem pagis, vicisque frequentem. Quem penes incedunt virides armenta per herbas Plurima et undantes ripas mugitibus implent. Huc ubi perventum festo clamore salutant Flumen et irriguos undis refluentibus agros, Inque epulas, laetasque dapes armenta, gregesque Errantes caedunt, densaeque sub arboris umbra Expediunt Cererem, campis quae plurima in illis, Tergaque diripiunt, verubus quae fixa salignis Torruerant et vina cadis liquentia fundunt. Partim etiam gelidas demittunt corpora in undas Et meminisse iuvat, quas cuique evadere iniqui Contigerit Solis flammas, quamque inter eundum Ferre sitim et terrae cineres superare calentes. At pius Eustachides, postquam lux proxima coelo Exegit stellas, orbemque Aurora retexit, Perfectis de more sacris, laetissimus olli, Cuius ad arbitrium summus se accommodat aether, Ingentes egit grates, supplexque petivit Erratis veniam et propensum in vota favorem. Mox ad se vocat Heroes ac talia fatur. Venimus, o proceres, Divum quae maxima patri Gratia, liquentes Maeandri ad fluminis undas Atque in Pisidiae laetis consedimus arvis Hic nullae munitae urbes, nulla oppida, nullis Castella in tumulis, nulla arx impervia, nostrum Quae remoretur iter, passim loca consita densis Arboribus, virides campi, frugumque feraces Nec non et croceis halantes floribus horti, Susceptos secum invitant relevare labores. Hic igitur, nisi vestra aliud sententia vobis Suadet et excelsi quamprimum ascendere Amani Praeruptas cautes, Cydnique ad flumina ferri, Censeo, dum se se frangat calor, usque manendum. Interea, nequid post terga hostile residat, Tancredus Rogeriades atque Itala pubes Ad praedatores Cilices et moenia Tarsi Hinc eat atque una saevos invadat Isauros Vastet agros, gentesque omni regione rebelles Eiiciat, sanctosque aris instauret honores. Et Morini, duce Balduno, Belgaeque propinquos Aggressi Armenios, redigant in iura fidemque Callirhoem et madidas Romano sanguine Cartas. Tum quoscunque Melas et proximus alluit amnis amnis Euphrates, armis cogat parere piorum. Nec vereor, quin spem victoria certa sequatur. Abdaridum nanque, extinctis tot millibus, urbes Exturbare parant summa de sede tyrannos. Et tristi depressa iugo subducere colla Iandudum, ceu fama refert praenuntia veri Haec pius Eustachides, longo quo lassa labore Miles et infestis obnoxia corpora morbis Curaret, laetisque animis atque ubere victu Redderet invictas ventura in proelia vires. Assensere omnes dictis, agrosque feraces Pisidiae legere, alerent qui castra piorum. Ac, ne languerent oblata per otia: sylvas Et nemora ilicibus passim frondentia densis, Hic, ubi se crebris venantibus exercerent, Donec iter coeptum praeceps intendere aestas. At Siculi, Belgaeque acres, sua quique secuti Signa ducum atque una iussae regionis ad oras Digressi, petiere illi te Coryce, cuius Secessus quondam Graiae coluere Camaenae; At te, Cidne, tuo qui serpis in aequora fluxu Leniter et tacitis campos praeterfluis undis. Hi vero Arabios, ripaque Euphratis in alta, Quae posita est, populisque potens dominatur Edessam; At reliqui proceres, Italique, acresque Britanni Et Gallorum omnis exercitus, otia nactus Libera, vicinas implet terroribus urbes Et populator agros et concutit oppida bello, Si qua manent immota suis custodibus et se Sponte Latinorum iussis parere recusant. Atque haec dum fiunt rumor celeberrimus oras Assyrias pervadit et auribus insonat ingens Invicti Eustachidae virtus, nomenque, decusque. Qua fama impulsus geminae regnator Hydaspes Armeniae et Xersis praeclaro a sanguine cretus. Iungere amicitiam cum tanto heroe perennem Constituit, misitque, illi qui munera ferrent: Argenti solidi massas, aurique talenta Plurima et intextas pretioso vellere vestes. Quas inter fulgebat, uti iam lumine plena Ipsa ignes inter resplendet Luna minores, Purpureumque, ingensque et nobile conopeum: Vatis opus priscae, quae quondam oracula Persis Reddere consuerat, de nomine dicta Sibyllae. Illa igitur tantam secli praesaga futuri Pinxit acu vestem et mira contexuit arte. Extremas nam limbus obit circundatus oras Aureus et longo variantes ordine gemmae, Beryllus, pelagi faciem mentita virentem, Chrysolitusque, acerque adamas, noctisque nigrantis Discutiens tenebras claro splendore pyropus: Dum flammas vomit et rutilanti fulgurat igne: Fecerat in summo texti admirabilis orbe Omnipatens coelum stellis ardentibus aptum: Complexu quod cuncta suo tegit undique et aethram, Aeraque, Oceanumque et terras circuit imas. Fecerat et Phoeben, Solemque, ignesque vagantes, Per duodena suos contendere sidera cursus: Alternant rerum unde vices et tempore certo Intereunt, iterumque suum referuntur ad ortum. Sic Ver purpureum summos frondentibus umbris Vestierat montes: pratis induxerat herbas Gemmantes, variis ornarat floribus arva: Et dulci volucres implebant avia cantu. Quin et per sylvas errare licentius altas Horrentes apros, stimulisque potentibus actos Ire lupos, animisque ursos saevire videres, Inque mari, lacubusque imis genus omne natantum Ludere, flumineisque choros agitare sub sole metebant. Nec minus undantes segetes aestate recurvis Falcibus agricolae rapido sub sole metebant. Ipsum etiam Autumnum dulces e vitibus uvas, Arboribusque suis iam mitia poma legentem, Quae venturae hyemi, mensisque reposta secundis Condirent grato Baccheia dona sapore, Pinxerat et tenui telas discreverat auro. Hic alii volucres in retia cogere et ad se Allicere, ac miseras viscatis fallere virgis. Ast alii in vacuas laxare Halyaeeton auras; Pendentem rostro laceret qui Cirin adunco Et veteris poenas sceleris memor exigat acres. Nanque ubi sublimes supra volat ardua nubes, Hic etiam in summas se fert Halyaeetus auras, Insequiturque atrox, ubi Ciris ab aethere praeceps Effugit et levibus descendit in aequora pennis, Hic quoque praecipiti delatus in ima ruina Unguibus a tergo discerptam eviscerat uncis. At genialis hyems montes nive contegit altos, Fluminaque et fontes glacie constringit acuta; Immites venatur apros, ad retia cogit Foecundos lepores, capreas e rupibus alis Deiicit et cervos cursu properante fatigat. At variis nemus omne canum latratibus horret, Rauci sonisque inflant venantes cornua bombis. Inde agitant alacres iuvenum convivia caetus: Invigilant epuli et vina liquentia potant. Nec non et patrio choreas ex ordine ducunt Immistae pueris florenti aetate puellae, Quae mox iucundum constanti foedere amorem Coniungunt, prolemque edunt in luminis oras Innumeram et faustis celebrant conventibus urbes Quatuor in partes terrae diviserat orbem, Quas inter Tanais, Nilique fluentis imago Ibat et aequoreas Nereus immiserat undas: Ammericemque omnem, quae tunc ignota latebat, Oceano Lygur emenso fortissimus heros Recludit, venasque aperit praedivitis auri. Inde Asia in media turrim Nembrotus ad aethram Extulerat, coelo ut tandem lachrymabile bellum Inferret, Divumque patrem devolveret astris Et se suprema coelestum in sede locaret. Demens, qui tanto dignum se ferret honore. Ergo operas omnes alti regnator Olympi Implicuit foedis linguarum erroribus unde Subsedit turris moles infecta minacis. Ipse autem Stygios misere detrusus ad amnes Persoluit meritas tenebroso in carcere poenas. Parte alia multis bellantum millibus urbem Ductor atrox, ditemque inhians avidissima praedam Turba, minabatur se funditus eversurum. Et iam iam pressi longa obsidione, metuque Horribili, cives iussis parere parabant, Inque potestatem saevo se dedere regi: Cum mulier forma insigni et iuvenilibus annis, Orba viro, sed quae thalamum servare pudicum Sueta Deo vitae reliquos sacraverat annos, Progreditur porta, cum fera crepuscula terris Noctis inhorrentes secum adduxere tenebras, Per mediosque hostes et castra inimica superbum Regem adit; ac vino tandem, somnoque sepultum Aggreditur, strictoque audax caput ense recidit Et secum asportat niveo velamine tectum. Illum autem e mediis cervicibus exhalantem Sanguineos amnes lacerum, truncumque reliquit Et sese ad cives recipit generosa virago Victricem et spoliis caesi ductoris onustam. Ast olli e portis erumpunt undique apertis, Inque fugam vertunt dextris ultricibus hostes. Parte alia Oceani, Rhenique, altaeque Pyrenes Finibus, intexto populos incluserat auro; Invictos bello populos, regesque, ducesque Innumeros; quorum virtute et fortibus ausis Ipsa videbatur tellus Oenotria longe Pellere barbariem, duroque exsolvere se se Servitio atque urbes positis ornare trophaeis. Corpore quos inter procero atque ore verendus Extabat Carolus humeris ter maximus altis; Pipini proles pietate ingentis et armis, Ipse armis tamen et pietate ingentior ibat Supra omnes, gentesque feras ditione premebat, Illyricosque et Vindelicos, Unnosque feroces, Extremoque sitos Europae in littore Danos. Olli se Cattus, nec non et Cantaber atrox Dedebat victum, Lygerimque infractus ad amnem Acer Aquitanus, Libyaeque exterrita fasces Submittens humilis ius, imperiumque subibat. Italiam mox intranti reclusa patere Moenia Ticini, ducique in vincula regem Fecerat aetatis venturae haud inscia Vates. Ipse etiam solitos reddi mandabat honores Pontifici, sedemque pius sternebat avitam. Quo merito passim populo acclamante Quiritum Audiit Augusti se nomine compellari. Te quoque in arentem, Florentia dia, favillam Conversam, Etruscos rabie populante Getarum, Addiderat, quam mox animo miseratus amico Idem heros, cives in patria tecta vocabat; Tecta opibus substructa suis linquebat et idem Regnandum Lodoico orbem, cui dura tuendi Pontificis, facilisque dedit clementia nomen Ferre pii; quanquam iuveni non ille nepoti Turbanti Italiae res et stata regna, pepercit. Mox iter emensus Scaldim referebat ad amnem Compositis laetus rebus, maturus et aevi. Hic, ubi natorum generoso a sanguine nati Invicti heroes Morinos ditione tenebant Et quascunque oras placido rigat amne Mosella. Nec procul hinc virgo stabat, cui sanguinis avitus Addiderat cunctos formae immortalis honores Progenies regum et reges paritura potentes. Imperio quorum felix Etruria se se Attollens parta florebat laeta quiete. Nec tu coniugio ram clarae Heroidos aucte Ferdinande aberas, Thuscae dux inclyte gentis: Altorum soboles deducta ab origine patrum, Inque sacro virtus Romae spectata senatu Saepius; insigni summam diademate frontem Evinctus, dextra sceptrum regale gerebas. At Gessoriacum medio ostentabat arena Heroem, fracti capulo qui comminus ensis Terque, quaterque caput percusserat hostis, humique Straverat indutum galea et fulgentibus armis Aequatamque ausum secum commitere pugnam. Idem etiam claras Syriis in finibus urbes Hostibus eversis et magna caede fugatis In libertatem victor revocabat et ultro Christicolis Solymae portas praebebat apertas. Hac pius Eustachides laetatus imagine rerum. Armenio grates ingentes (inquit) Hydaspi Vos agite et dextrae dextrae dextram coniungite nostram, Qua pote et haud unquam tanti fore dicite amici Goffredum immemorem et secum memorabile munus, Quo se cunque feret, ceu magni pignus amoris Laturum, gratique animi rata signa daturum. Haec ait et donis auctos discedere iussit. At Galli, quos cunctarum penuria rerum Vexarat, misereque ingens afflixerat aestus, Exercere dapes festas, pedibusque choreas Plaudere, virginibus misti per compita, votique Immemores suscepti animum oblectare sedendo. Quin etiam proceres ipsi, firmissima belli Fundamenta pii, vitae dulcedine moti Illius, aestivos luxu fregere calores. Forsan et obliti pariter decorisque, suique Haererent, traherentque datum per talia tempus Otia; ni coeli magnis delapsa cavernis Ida parens, natum in somnis affata monerent. Nate oculis, vitaque mea mihi carior ipsa, In terris olim, cum vita, oculisque fruebar, Non hic ut sedeas, atque omne inglorius aevum, Delitias inter molles consumere pergas, Progenuit pater Eustachius; nec gloria gentis Illa tuae, terrae totum diffusa per orbem. Nec pater, aethereis qui solus regnat in oris, Evocat Hesperias sub te ductore cohortes Ad lucos, ad agros, ad pascua culta Syrorum; Verum, ut depulsis Solymae de sede tyrannis, Eversas aras, eversaque templa reponas: Quae mox Christicolae, leti formidine dempta Invisant, sanctoque acclinent genua sepulchro. Surge, age: iam satis est cunctis legionibus oti Nate datum, nihil est quod te remoretur euntem Ad Casium et flumen celebri cognomine Orontem. Dixit et in tenues abiens evanuit auras. At vero Eustachides monitis obmutuit amens Auditis, totoque repente e pectore somnum Expulit et stratis ingentia membra relictis, Attollens coelo palmas cum cum voce tetendit. Summe pater, qui cuncta vides, qui cuncta gubernas, Quique hominum mentes scrutaris et intima cordis Perspicis et coelum et terras pervadis et undas: Non ego desidiae turpi me solvere culpa, Deliciisque animum languentem et mollis umbris Excusare ausim: nil iam mihi deleat unam Te penes hanc labem, nisi quae tam saepe miserta est, In te peccantum placidi clementia cordis. Afflictae quanquam cupientem incommoda gentis Demere et ad coeptos vires recreare labores, In tantam potuit regio deducere fraudem Fertilis et cunctis longe ditissima rebus. Sic ait et properans fulgenti accingitur ense. Ac iam caeruleis caput aureus igniuomum Sol Extuleratque undis, totoque illuxerat orbi, Undique cum proceres ad se fortissimus heros Evocat et placidus verbis affatur amicis. Effluxere dies tandem, quos Sirius ardor Efficit infestos hominum generi atque ferarum, Tempestasque anni iandudum et mitior aer Nos monet, o proceres, ut, quo res urget, eamus. Regnum eversuri Turcarum immane, Deoque Oblaturi animas pro libertate piorum. Ergo ubi quarta diem miseris mortalibus almum Eoo exurgens patefecerit aequore Titan, Et dederit sonitum sacris tuba clara peractis, Signa manu (si sic placitum) sua quisque revellens Pergat iter coeptum et Selgae sata culta relinquat. Haec pius Eustachides, procerum quibus inclytus ordo Assensit, certamque suis praefixit eundi Quisque diem, quam, cum primum lux quarta reduxit, Incessere omnes, vultuque animoque fatentes Ire iter invitos, dulcesque relinquere terras, Quarum foecundis digressi a finibus, aspras Pervasere tuas tandem, o Pamphylia, valles; Quosque latrociniis saltus infamat Isaurae Incola et ad praedas solers et furta Lalassis: Atque Lycaoniae felicia rura, vetusque Dives opum, dives cerealis mergite culmi Iconium, sed tum vacuis ignobile visu Aedibus et nullo penitus custode relictum. Quando quidem rerum fama perterritus hostis Cesserat aufugiens, se seque in montis Amani Condiderat latebras, totasque exhauserat urbes. Ergo ubi inaccessas rupes, praeruptaque Tauri Saxa vident instare sibi et contermina coelo, Quae superent, acti per mille pericula rerum, Coeperunt primum taciti miserescere, sortis Quisque suae et tantos animis damnare labores. Talia cum tenebris erebi digressus ab imis Cerneret atque locum nactus, tempusque nocendi, Militis in faciem se se convertit Alastor Ignoti et multa cum libertate loquentis. Isque adeo turba in media, quo tendimus (inquit) Augustum per iter? Iam nos hostilibus apta Insidiis nemora excipient, vallesque profundae, Quaeque adeo nos hic, ingens ubi copia frugum Esse solet, victus iam iam penuria vexat, Ingressos steriles saltus atque invia Tauri Tesqua, vel horrentes baccas, lapidosaque corna Coget et evulsis tristes radicibus herbas, Extimulante fame, pronos depascere: quanquam Haec quoque inaccessae cautes, scopulique negabunt Sufficere immanes, coeloque, ereboque minantes. Haec ille afflato fundebat pectore et atra Implebat cunctos formidine nam simul illas Excepere alii voces: nec fingere vultum, Nec lacrymas possunt oculis retinere fluentes, Et sensim extortus rumor per castra vagatur. Ut cum Carpathium Zephyri spirantibus auris Leniter aequoreas paulatim exsuscitat undas Mox ubi nimbosi dirupto carcere venti Ingeminant, coelo tumefacto attollitur aequor Altius et vastos voluens ad lictora fluctus Miscentur totum, fundoque exaestuat imo. Sic fermo in vulgum crebrescere suetus et horror Miscet agens animos, omnesque excita repente Seditio Gallos in mentem impellit eandem. Pisidiae hic partim, Phrygiae revisere terras Partim autem ad Cilices, Tarsique ad moenia suadent Flectere iter, quo Carpathium dare vela per aequor Possint et terris Europae adnare propinquae. Iamque erat, ut signis raptim tellure revulsis, Conversus fugeret Gallorum exercitus omnis, Irritaque aeriis mandaret vota procellis. Sed pius Eustachides, unaque interritus ordo Heroum trepidis superadvenit. Et, nova quae vos Coepit, ait, pavidos ignavia? Quis furor, aut quae Invasit tam dira animos dementia vestros? Emensi qui tot montes, tot iniqua viarum Strata, sitim, duramque famem tolerastis et aestus, Frigoraque: atque altis munitas moenibus urbes Coepistis, Turcasque manu fudistis adorti: Nunc iuga et abruptos saltus timeatis Amani, Quos toties ausi pedibus superare Quirites Eiecere suis Parthos e sedibus et se Victores victum statuere Euphratis ad amnem? Non pudeat ad patrios fines, terrasque reverti Indecores? En haec summo promissa fides est Pontifici? Christoque Deo devota voluntas? Ite, agite, et vestris narrate parentibus, hic vos Deseruisse duces et belli nobile coeptum; In manibus postquam residens victoria vestris Vertice calcato Tauri transuexit ovantes Et Solymam clausis avulsa repagula portis Regnandam insolita Gallis virtute dederunt. His dictis compressi animi, tacitumque per agmen Murmur iit, qualem sylvarum audire susurrum Suevimus, ut primum tepidi levis aura Favoni In nemus incumbens frondes movet, aequora qualem Caerula, cum motae crispantur leniter undae: Et spissae fluctus sensim illuditur arenae Dant sonitum: pluviis vel concitus imbribus amnis. Haec eadem proceres alii per castra vagantes, Dum turbam increpitant, Italos rex Daunus amicis Affatur verbis, laudumque inflammat amore. O socii, quorum virtus testata parentem Saepe meum potuit claris decorare triumphis; Vos mecum sueti duros perferre labores, Dalmaticas rupes atque Acroceraunia duris Calcastis pedibus, victricia signa sequentes. Vos animis vestris, vos assuetudine freti Bellorum, semper vobis loca cuncta putastis Pervia et armati nil non penetrabile dextris. Eia age, dum reliqui Tauri iuga summa verentur Scandere et in Syriae se se dimittere campos, Festinate viam, primique invadere durum Montis iter, laetique altas conscendere rupes Audete, o socii, vosque hic ostendite dignos Inclyta quos Itali patres ad bella crearint. Forsan et haec, nobis quae nunc praerupta videntur, Mollibus in pratis fessos accliva fovebant, Accipientque humiles valles atque aequora campi Culta, ubi se coelo vertex altissimus infert. Vix et unanimes motis succedere castris Adversam in rupem et montis iuga celsa comantis. Ausonas et laetos superare angusta viarum Ardua non aliter, quam si loca sueta quadrigis Usque teri, calcanda forent, quos agmine ab ipso, Ut primum impavidos Galli videre per altum Tendere iter, vertere aciem, cursuque perenni Pensantes facinus, montis coepere salebras Scandere certatim, nullosque ex inde labores Ferre recusantes, se summo in vertice tandem Inter oliviferos colles et mollibus ulmos Vitibus intextas, vallesque, agrosque feraces, Horrentesque umbras sistunt, laetique laborum Despiciunt celebres vicos, urbesque Syrorum: Optatasque diu terras uno ore salutant, Inde animo, vultuque alacres facto agmine, ad amnem Perveniunt; aetas dixit quem prisca Typhonem, Occiso serpente illi vi fulminis; unde Erupit fons excisa tellure perennis. Posteritas sed enim benefacti haud immemor eius, Constravit flumen primus qui ponte, superque Fecit iter tutum, dici de nomine Orontis Iussit et artifici grates hac voce rependit. Stabat adhuc Pario pons marmore fultus et inde Hinc atque hinc geminas venientibus ostentabat Praesidiis vinctas Turcarum ingentibus arces. Huc praemissi equites delecta e pube Britanni, Lexobiique simul captas evertere tendunt: Londini ante omnes proles generosa Cononis Goscellus; primo malas cui flore iuventa Vix tum etiam signans addebat frontis honores Egregios, roburque ingens spirabat ab ore. Ille igitur quanquam ruerent a vertice turris Tela, trabes, lapidesque graves, longeque volantum Densa sagittarum nubes involveret umbra Bellatorum aciem, rupto tamen obiice portae Occupat ingressum pontis, primosque trucidat Et turrim aggrediens obstantia claustra refringit, Luminaque impacta perrumpit dura bipenni Et valuis piceos bipatentibus iniicit ignes. Ast illi flammaeque metu, caedisque propinquae, Praecipites se se e summis iecere fenestris In flumen, rapidoque absorpti vortice, praesens Dum vitare putant letum, reperere sub undis. At Belgae, clypeata phalanx, hortante magistro Iam medii, iamque extremi munimen adorti Pontis, in adversam Turcas immane frementes Propulerant ripam et flammata mente furebant. Interea properans Gallorum exercitus amnem Transmittunt: ripisque ipsos ex omnibus hostes Deiiciunt, coguntque fugae dare terga, nec ante Consistunt, quam pugnantes ad moenia magnae Consedere urbis: quam cum Rex ipse Seleucus Conderet, in patrem signis insignis amoris Antiochi iussit patris de nomine dici. Sed luco appositam Daphnes, ubi festa frequentes Finitimi circum pagi celebrare solebant Annua, conventu in magno, dixere Epidaphnem. Urbem opibus ditem, faecundamque ubere glebae. Prole virum celebrem et munitam moenibus altis. Quae circumiectu populos complexa quaternos. Sustulit in coelum quondam caput et sibi magnum Imperium Syriis felix ascivit in oris. Tum quoque barbarici sedes firmissima regni, Vinctaque praesidiis Turcarum ingentibus, ultro Obiecit se se Gallorum interrita dextris, Nanque illic virtute ingens, belloque gerendo Clarus et Arsacidum generoso a sanguine cretus Hassanus Belferciades regnabat et urbem Parentem imperio magna ditione premebat. Filius huic fuerat iuvenili aetate superbus, Nomine avum referens, Turcas pulcherrimus inter Corpore et Hesperiis atrox legionibus hostis. Ante annos animo bellax, ac laudis avitae Aemulus atque virens Syriae flos pubis et idem Hassani decus egregium et spes sola parentis, Tantique imperii certus successor et haeres: Si populi votis, placidas Deus applicet aures. Ergo ubi victores flumen transisse Latinos, Abdaridasque suos pontem, quo magnus Orontes Iungitur et medio ripas disterminat alveo, Deseruisse videt, positisque ex ordine castris Attentari aditus, scalasque in moenia posci Et numero vinci Turcas putat atque piorum Posse infringi animos, pugnae in certamine si quis Tantorum procerum media succumbat arena Et patrium Abdaridis rediisse in pectora robur, Expressa tandem fateatur voce, nec usquam Esse ullum, quem Persarum non fervida virtus Proterat et victum campo sibi cedere cogat; Arripit arma igitur, captusque cupidine laudis, Evocat Hipparchum; quicum consueverat uno Esse dies, partemque etiam consumere noctis Et simul in densos nemorum contendere saltus; Seu saevos venetur apros; seu comminus ursos Invadat; seu vera manu, seu ludicra tractet Arma domi et se se praesentis imagine belli Oblectans, animum pugnarum inflammet amore. Tum quoque confisus veteris virtute sodalis. Ipse vides, Hipparche, quibus legionibus (inquit) Circundet nostram Gallorum exercitus urbem; Et late populetur agros, finesque Syrorum; Dum nos e muris dites spectamus agique Et ferri hinc illinc praedas, proh dedecus ingens, Qui, quasi molle pecus, circunvallemur inertes, Atque ignominiam taciti, turpesque feramus, Quam ponte amisso pugnando accepimus haud me Progenitum rear Arsacidum de sanguine regum, In pugnam ni quem ipse vocem. Stat damna laboris Hesterni et tantae virtute rependere cladis, Ne sibi cum Phrygibus bellandum, Arabumque fugaci Gente putent; ubi nemo ausus se credere campo est. Et Marte aequato solus concurrere soli. Hinc ollis etenim felix audacia crevit: At nostris depulsa sui fiducia longe Cessit et infringens mentes ac pectora terror, Turpiter exulibus Gallis dare terga coegit. At me vel magnus submergat gurgite Orontes Ante suo et caecis Casius convulsus ab Euris Obruat, infernisque prius Deus asserat umbris, Quam metus a coeptis animum deterreat altis, Ullaque degeneris cuiquam dem signa timoris. Ire animis illum contra mens ardet et unum Protinus in pugnam clauso deposcere campo; Vidimus effracto quem fortiter obiice pontis Adversam in ripam ferro depellere nostros. Haec ille et flammas oculis effundere visus. Tum vero Hipparchus, tantis perterritus ausis Substitit atque illum placidis avertere dictis Quaerit ab incoepto. Iuvenum fortissime, quis te Abneget Arsacidum praeclaro a sanguine cretum? Cuius in ingenti virtus se pectore tanta Efferat, ut cunctos facinus memorabile in annos Aggrediare manu iam nunc, tantoque periclo Obiicias caput ipse tuum, proque omnibus unus, Pro quo uno fas est omnes succumbere leto, Praecipites te te in vitae discrimen apertum: Quin potius dum per pagos atque arva vagantes Convectant praedas, belli nos furta paremus, Excipimusque locis, fessosque errore viarum Ense trucidamus, trahimusque in vincula captos? His dictis acres audax Belfercus in iras Exardens. Tu vero (inquit) furtisque, dolisque Utere et insidias castris molire latentes, Si tantum vivisse hostem tibi rere decorum. Me deceat medio versantem in turbine leti Ostendisse palam, quantum virtute, manuque Arsacidum praestet proles generosa Latinis. Dixit et antetulit gressum: portisque reclusis Exiit; illum autem iuvenum comitatur euntem Lecta manus, laterique comes fidissimus haeret Hipparchus: quanquam verbis male pressus amaris. Interea praemittit agens in castra piorum, In pugnam ex illis aliquem qui provocet aequam; Goscellum ante omnes: cuius memorabile nomen Sustulit ad coeli fulgentia sidera virtus; Praesidium postquam Turcarum e ponte fugavit Et multo ingentem tepefecit sanguine Orontem. Quae simul ac proceres animisque atque auribus omnes Accepere suis, tectumque micantibus armis, Ora nisi et pulchram nudare cassida frontem, Stare hostem et, secum media qui pugnet arena, Expectare vident et multo pulvere campum Miscere atque aliquem de se promittere tantum Mirantur, primae qui nondum evaserit annos Aetatis, vixque ora gerat modo tonsa iuventae. Consurgit pubes igitur generosa piorum, Exsortemque dari sibi quisque exposcit honorem. Cecropidum princeps Tyrrheno a sanguine Medix: Et dux appositus duris Ursanius Umbris Et Biturix Arpinus et iisdem aequalis ab annis Vulsinii, Ciminique lacus regnator Halesus: His et Aestinus Venetae flos Attius orae, Oromedonque ferox et contestata Vitelli Magnanimi virtus; nec non, cui nobile paret Urbinum, gelidique rapax fluit unda Metauri, Ubaldus; se se ultro addunt, pugnamque petentes, Quisque sibi, reliquis praeferrier omnibus optant. Poscit idem clari proles generosa Cononis Guscellus: centumque alii, quorum invida nomen Occulit et densis involvit fama tenebris. Guscelli sed enim Leuco iustissima visa est Causa duci, quando illum unum selegerat hostis Prae reliquis, quicum media pugnaret arena. Ergo laetus abit tanto e certamine victor, Delatumque sibi tacitus gratatur honorem Et se principibus tantum debere professus, Quantum sibi vitam longum producat in aevum, Proque illis subeat terraque, marique pericla Omnia, non unquam gratus persolvere possit. Exilit et corpus fulgentibus induit armis; Tum conum insignis galeae, cristasque comantes Aptat nequicquam capiti; tum caede madentem Hesterna lateri properans accommodat ensem. Mox saltu conscendit equum, clypeumque sinistra, At dextra ingentis robur grave sustinet hastae. Interea dimensi agrum Turcaeque, piique Addiderant clauso compacta repagula campo Et quas auderet nemo perrumpere leges Pertulerant, nequis nutuve, aut voce, manuque Victori, aut victo faveat: neve audeat alter Alterius dare vulnus equo, fraus omnis abesto: Propositum donec laudis certamen initur Et parit alterutri victoria laeta triumphum. His ita compositis ductorum ex ordine primi Hinc atque hinc placito iunxerunt foedere dextras: Inque vicem strinxere fidem, quam frangere nulli Non immane nefas, vetitumque ante omnia Persis. At pater in pugnam Guscellum affatur euntem. Nate, tuae spes summa domus, si gentis avitae Immortalis honos unquam, si vivida virtus Ad decus egregium stimuli ardentibus egit, Optantem heroes factis anteire potentes, Nunc tu, quandoquidem tempus se se obtulit ultro, Quo te de nostro testeris sanguine natum, Diffundasque tuum ventura in saecula nomen, Fac referas victor tanto e certamine palmam. Quod facies, si nate, animum ratione, manusque Arte reges: satis est cunctando vincere, nunquam Synceram peperit virtus temeraria laudem. Haec ille: et monitis instructum talibus illuc Ire iubet, quo monstrat inter fors laeta, Deusque Nec mora: progreditur procerum comitantibus armis Atque alacer clausi se sistit in aequore campi. Tum tuba ter signum pugnae dedit aere canoro. Quod simul auditum est; diversa e parte ruentes Prosiluere ambo, mediique in gramine prati Alter in alterius thoracem intentus ahenum Infregit magnis directam viribus hastam Fraxineam, truncumque manu proiecit in hostem. At Belfercus equum freno retinere ruentem Non potuit, nanque ille semel calcaribus actus, Correptoque ruens spatio, non constitit ante, Pectore quam toto commissa repagula valli Perculit et fractos inter clathrosque, trabesque Lapsus humi dorso sessorem excussit ab alto. Qui simul ac terram tetigit: pedes obvius ultro Exilit et dictis Goscellum appellat amaris. Non tua me virtus, sed equi temerarius ardor Stravit humi, quo te incolumen subducere leto Instanti turpis possit fuga. Dixit et una Iligno totum protexit stipite corpus; Stipite, qui scrobe telluris defixus in alta Stabat et ingenti firmabat robore clathros. Ergo illinc solidi tectus munimine trunci Nunc crebros adigit clypeo, nunc accipit ictus Et fors omne datum frustra per talia tempus Consumpsent, neuterque e pugna victor abisset, Impatiens ni forte morae Goscellus et irae Desiluisset equo et peditem pedes ipse petisset: Parque pari pugnam inceptam congressus obiret. Et prior incurrens validis cum viribus ensem In clypeum librat subeuntis comminus hostis Et, quanquam solidi formatum ex aere metalli, In geminas partes iterato dissipat ictu. Ut quondam in summo lignator vertice Pindi Impacta findit quercumve, ornumve securi. Ille autem, levis spoliatus tegmine parmae, Irruit insurgens contra: seque inter adorti Corpora robustis simul implicuere lacertis, Luctatique diu, tandem cecidere, solumque Prostratus tergo pressit Belfercus et una Goscello victum dum se negat, atque revulsa Casside traiicitur duro cava tempora ferro, Ingentemque animam tenues exhalat in auras: Hipparcus, quem turbanti certaminis unus Iandudum stimularat amor, praecepsque cupido Impulerat, iusti leges contemnere et aequi, Letifero celerem cornum iaculatus ab arcu Victori penitus fauces, iugulumque Britanno Perforat et fulva revolutum extendit arena. Non secus ac platanum, quam laeta in valle virentem Educat agricolae studium, rigat humor aquai Liquidus, e summo decurrens margine clivi: Circum autem instabiles impellunt statibus aurae. Illa comas effusa suas pulcherrima floret, Ostentatque novae decus immortale iuventae. Quod si forte acri stridens Aquilone procella Desuper incubuit, fossa cadit eruta, humique Extirpata iacet: iuvenem sic Persa Britannum Surgentem a caede morti dimittit iniquae. Subiicit et facto immani verba aspera. Nunc tu Victor cum victo Stygias te confer ad umbras; Nequis praeterea caesum se iactet eadem Esse manu, qua Turcarum spes concidit omnis, Et fuso Arsacidum maculata est sanguine tellus.