CroALa, 2024-05-11+02:00. Nodus ALTILIO.carm-01.xml in collectione pdill0.
Functio nominatur: /documentum/pdill0/ALTILIO.carm-01.xml.
1. epithalamium Purpureos iam leta sinus Tithonia coniux Extulerat roseoque diem patefecerat ortu, Ceruleum tremulo percurrens lumine pontum, Qui cupido sua vola viro despensaque dudum Connubia optatosque toros et gaudia ferret, Cum dulces patris amplexus, cum menia carae Parthenopes notasque excedens linqueret arces Sfortiade iuveni donanda Aragonia virgo. Ipse levi pater invectus per cerula curru Neptunus, late undisonum substraverat aequor Infidique minas pelagi, nec gratior undis Temperies caelove quies demissa sereno Adfuit, aut alias spirarunt lenius aurae. Hic studiis varioque adsensu lecta iuventus, Fronde nova, redemita comas mirtoque virenti, Dum fremit et validos certatim adnisa lacertos Remigio expediunt alacres transtrisque locati Exultant laetoque sonant cava litora plausu, Dum patrio flet nata sinu, dum neptis avito In gremio fratrumque piis complexibus haeret Et longum inter se cara in cervice morantur Ac gemitu simul urbs omnis simul aegra supremo Digressu desiderio intabescit iturae Littoreque effusi tolo atque e menibus altis Prospectant mixteque viris longo ordine matres Et lacrimis incedentem votisque sequuntur Felicesque vias abeunti aurasque precantur. Parte alia qua perspicuo delabitur alveo Irriguis Sebethus aquis et gurgite leni Prata secat liquidisque terit sola roscida lymphis, Tercentum diversa locis se turba ferebant, Virginei coetus Nymphe, Campana propinquis Quas tulit ora iugis, quas dulcibus educat antris, Centum Pausilipi, centum de vertice Gauri Et totidem calidis e litoribus Baiarum Queque Lirim quae lentisciferique recessus Linterni, Bacchea tenent quae rura Vesevi Adducunt: nec Volturni Sarnive puellae Non adsunt, non aequoreae Nesidos alumnae, Quas inter medie magna cingente corona Bissenae superant forma praestante sorores Aurea Sebethi soboles, quas caerula mater Parthenope, una sciens Musarum et docta canendi Parthenope primis teneras formavit ab annis Imbuerat cantuque novo numerisque modisque. Pars viola, pars caeruleis implexa hiacyntis, Illae apio, hae narcisso, aliae immortali amaranto, Perpetuum namque hos ipsae sibi ludicra flores Semper alunt, viridem semper de rore nitorem. Ergo inter sese manibus per mutua iunctis Compositisque leves quatientes motibus artus In numerum glomerantur ibi, variante reflexu, Nunc pedibus choreas, nunc carmina plaudere cantu, Carmina quae curvis in vallibus assultabant Incepere, omnis Hymeneo ut ripa sonaret. Magnorum thaedas superum noctesque iugales Et coeli veneranda canunt connubia Musae: Nos thalamos, Isabella, tuos, tua gaudia, coniux Sfortiade tenerosque choris cantamus amores Sanctaque iura tori. Musarum nec pudet illos, Nec te, Naiadum virgo, aut te carminis heros Peniteat nostri; dilectae fontibus et nos Pegasus iis prebet Sebethus pocula nobis, Sebethus liquidos fontis et mollia Tempe: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nimphae. Tuque novas visure faces, age Lucifer almum Pande iubar roseumque oriens caput exere tandem Expectate redi, nec amantum vota moratus Coge tuis agedum flammis concedere noctem Actutum; tibi si cupidi sua vota mariti Concipiunt tardusque redis si semper eisdem, Si tacita quem mente diu optavere puellae Primaque iucunde voverunt tempora noctis, Exhortum timide nutanti corde pavescunt: Dicite Hymen, Hymenee. Hymen ter dicite, Nimphae. Fortunate gener, tibi lux, tibi pulcher Heous Deserit Oceanum: tibi candidus explicat ignes Candidaque ora refert: fausto tibi sidere portat Coniugium dulcesque toros letosque hymeneos. Dexter enim e coelo dexter Iovis adstitit ales Nascenti eripuitque novum ter plausibus omen Advolitans dextrumque affulgens risit Olympus. Hesperia in magna multisque e milibus uni Virgineos iunctura sinus Aragonia virgo Adveniat sociosque toros paret aurea coniux: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nymphae. Fortunate gener, magnus tibi prosocer Atlas Quotque sibi a prima percenset origine Hiberus, Advenient reges soceri dis aequa propago: Hos tibi per titulos atque haec per nomina felix Adveniet, felix eadem sub stragula coniux Sidonio tecum excipiat quam lectus in ostro Languidulos tenero sociantem pectore somnos: Maternum seri numerent genus unde nepotes Seque olim magnis iactent a regibus ortos: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nymphae. Illa tibi amplexusque feret noctemque beatam Implebitque tuos nivea cervice lacertos, Qualem nulla tulit priscis heroibus aetas, Ipsa nec Eurotae viderunt flumina Nimphas Taygeti aut iuga virgineis lustrata choreis, Nec nostri videre chori: quibus addita, qualis Aurora exoriens stellis nitet alma fugatis Purpureumve solet bruma cedente, novum ver, Candida se, talem nobis Isabella ferebat: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nimphae. Illam dia parens, dum nixibus aedit in auras, Ambrosio exceptam gremio Venus aurea fovit Et formam formaeque decus decori addit honorem, Ac primas tibi, virgo, aliis cedentibus, inquit Prima feres, Veneri tantum collata secundas: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nimphae. Admovit quoque blanda manus Saturnia Iuno Permulcensque artus, sceptris haud inquit avitis Sceptra minora geres; latias regina per urbes Incedes populisque potens et divite regno. Magna Iovis coniux, magni tibi coniugis omen Precinit haecque suis oppignerat oscula dictis Osculaque in teneris sonuerunt pressa labellis: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nimphae. Nec Pallas non leta suos impertit honores Nascenti; primos eadem ad cunabula cantus Concinuit suasitque leves tibi murmure somnos, Atque animum tibi, virgo, inquit moresque verendos Trado, diva, mares sensus et vincere sexum Pallas acum doctasque manus tibi cedet Aragne; Cedam victa libens dea, dixit: ibi aurea totis Fulxerunt cunis flavae instrumenta Mineruae Et radius pectenque et inaurati calatisci: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nimphae. Se Iunone Samos iactant, se Pallade Athenae: Te Cyprus, Cytherea, colunt iuga Cyntia Phoeben; At, virgo, non una tuo de nomine tellus Clarescit; se nostra tuis natalibus ornat Parthenope propriamque vocat Sebethos alumnam; Claraque mox ipsis insubris terra feretur Connubiis flavusque comas Ticinus et ingens Eridanus pronoque ruens celer Abdua cursu Atollent caput et tanto se nomine coelo Aequantes celsis elati cornibus ibunt: Dicite Hymen. Hymenee, Hymen ter dicite, Nimphae. Maternam invisens Delon Latonia virgo Letatur dulcique solo et natalibus arvis: Letatur superas repetens Proserpina sedes, Mistica maternae quum sacra revisit Eleusis. Tu quoque Sfortiacos, virgo, accessura penates, Cognatas i laeta domos, genus inclyta mater Unde ferens tanto talem te diva parenti Progenuit, quod deinde tuis felicibus auctum Connubiis, duplici confirmes addita vinclo Ipsa viri fratrisque tui coniuxque sororque: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nimphae. Tales rite toros talesque iniere hymeneos Saturno quos Rhea potens enixa marito, Cum primos illis thalamos Thaumantias Iris Instrueret, variis spectanda coloribus Iris Ambrosiaeque manus succo perfusa nitentes Adstarentque suis incinctae vestibus Horae: Cum passim coeli per limina laeta frequentes Coelicolae obstreperent ac tolo reddita olympo Frater, io coniux et io vox una sonaret: Dicite io, Hymenee, io ter dicite, Nimphae. O patriae, o secli decus heroina, iugales Iam te sub leges vocat et sua iura maritus. At nos aequales quibus idem flumina cursus Et certamen idem florum studiumque decentes Instaurare choros, nostri ad sua munera lusus Mane revertemur; iam te sine munera nobis Illa quidem placitura minus, namque alta relictae Per nemora, ut querulis vitulae mugitibus instant Et gemitu matrem implorant, quae montibus altis Deerravit viridi aut convalle oblita resedit, Mollia prata secuta, novos aut forte hymeneos: Cara, tui nos memores abitura relinquis Aeternum dulcisque animis haerebis imago. Te nostri recinent lusus, te nostra sonabunt Carmina, te thyasi, primae tibi munera nostra Pendebunt suave halentes de more corollae, Prima tibi unguenta et primos fundemus odores Umbrosam sub loton: opaco vertice lotos Sebethi patris ad ripas spectanda virebit Quodque oculo properante aliquis properante carina Preteriens legat, hoc signabit lictera carmen Grandior incisum teneris quod praeferat arbos Corticibus: cole me, Isabellae ego regia lotos. Haec ita nos; at tu divis egressa secundis Ibis in amplexus cari exoptata mariti, Qui robusta tuo circumdet brachia collo Virgineaque sinum zona mox solvere pergat Fecundam exercens optata prole iuventam. Inde tuo mox iam mater missura parenti Progeniem dulces et avi missura nepotes In gremium, formosa decor quis matris ab ore Misceat ora maremque ferant a patre vigorem: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen, ter dicite, Nimphae. Sed te iam placidis spirantes flatibus auras Pacatumque vocat, nautis properantibus aequor Increpat et summa rector de puppe morantem; Ingredere optatasque vias pede suscipe leto: Ingredere amplexique moras et cara parentis Oscula germanumque pios age desere fletus. Te quoque lacrimulas, virgo, iam mittere tempus: Abstergent tibi singultus mox gaudia tantos, Gaudia quae lacrimis aliter testere profusis: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nimphae. En dextro classem tetigit pede; iam procul alta Conspicitur virgo in puppi laetique recepta Clamorem tollunt nautae; iam vincula solvunt, Iam pontem funemque legunt cavaque aera corusco Igne tonant crebrisque lacessunt ictibus auras Ac validis displosa sonoribus aera complent, Egressae bona signa rati et solventibus omen. Talis ad Enonium frenato opisce maritum Vecta Thetis, levi aut sedit cum Cypria concha: Dicite Hymen, Hymenee, Hymen ter dicite, Nimphae. Provehitur sed iam pelago ratis actaque remis Litora deseruit: dubios iam linthea visus Paulatim flentesque oculos servata relinquunt. Nos quoque vox, nos ipsa animi mens deserit omnis Infractique labant gelido sub pectore sensus. Quod superest, votis te, virgo et mente sequemur. Ergo seu patrio digressam litore curvo Excipiat Cayeta sinu, seu te Anxuris arces Circeosque lacus iuxta et Tiberina legentem Hostia, nec fidum nautis mare, remige dextro Flectentem facili adnitens transmiserit aura Puppis et Herculeos inviserit hospita portus: Sive Argoa tuis spumescent aequora remis, Qua patet effossis foecundior Ilva metallis Et vastos pelagi in fluctus Populonia mater Prospectat summoque attollitur ardua saxo, Seu tua Neleae remorentur lincthea Pisae Rorantesque imo tollens de gurgite vultus Labentem niveae praeter vada caerula lunae Aspiciat procul et Nimphis stipatus adoret Macra suis adstans ripis pater ac sua tandem Lictora delatam regnis Ligus ora maritis Accipiat, prima et puppim veneretur herilem, Dum sacros Herycis portus tutosque recessus, Ipsa suis nantem excipiens Venus alma lacertis Invehat optatisque assignet denique terris: Nereides tibi, Nereides Tyrrena puellae Numina Nisae Meliteaque Cymodoceque Amphinomeque Opisque Pherusaque Dexameneque Glauceque Spioqlue Ianiraque pulchraque Doto Atque Halye atque Thoe et flavo crine Amathusa Maternumque Thetis nunc primum oblita dolorem Assistant sternantque viam et comitentur euntem Certatimque tuae praecludat turba carinae: Iam votis nos te, virgo, iam mente sequemur. Mox, ubi iam pelagi tantum et permensa viarum Contigeris cupidas dilecti coniugis unas Grataque sollicitos tandem nox iunget amantes: Aeternos vobis, Cypris dea, Cypris amores Concordesque animos ac mutua vincula nectat. Vincula que serae maneant ad fata senectae: Foecundet Latona torum, Latona perenni Prole domum, Latona genus per saecla propaget; Iuppiter ingentes det opes, det Iuppiter annos Regnaque fortunamque domus sine fine manentem: Dicite Hymen, iterate Hymen, Hymenee puellae: Dulcis Hymen, Hymenee, Hymen ades, o Hymenee!
2. Te ne ego, magne Pater, te ne alti rector Olimpi, Te ne ego sic lacerum indignos crudeliter artus Sic positum aspicio? Quem non vasti atria coeli Non mundus capit; tegit heu brevis urna sepultum; Nec miseri assiduos lacrimarum fundimus amnes? Tanta nec eterno dessemus funera luctu? At tellus tremefacta latensque in nubibus aer Cunctaque turbatis flerunt elementa figuris. Flevit sol nigra tingens ferrugine coelum Ipsaque lugubri crines velavit amictu, Auctorem miserata suum, maestissima Phoebe Atque aversa novus stupefecit sidera mundus. Heu dolor, heu pietas, heu quae manus impia tantum Ausa nefas? neque enim diris illa excidit ausis. An ne parum fuerat, patrium modo linquere caelum, Nec dedignatum miserae commercia terrae? Quodque Deum iungens homini, mirabile dictu! Induere humanos non fastidiveris artus? Tristia quin dirae passus ludibria gentis Ferre necem et nostro voluisti occumbere leto. Sic quondam carae divulsus ab ubere matris Mitis ubi extructas agnus mactatur ad aras Nostra luis commissa, tuo nos sanguine servas Dulciaque eternae das noscere praemia vitae. Quo iam, summe Pater, nam supra quicquid et infra est Te venerata tuos observant omnia nutus, Da, seu te infirme tangunt contagia partis, Terra Prometheumque lutum, primordia nostra; Seu dolor et fassae spes non indebita mentis, Nec tua difficilis nostrae clementia culpae Ut qui moesta pii repetentes orgia sacri Annua solemni colimus mysteria luctu Per Te pacatae defunctis munere vitae Supremus tenues quum spiritus ibit in auras, Elisii laeta arva poli sedesque beatae Pollicitique tui pateant non irrita dona.
3. Antiquae decus et per omne gentis Celi presidium, tuae voluptas Et spes unica matris omniumque Totum qui tibi corculum dicarunt; Insulsae licet et minus pudentes Has te primitias mee Camene Quas sinis modo, de suis agellis Misere, accipias rogant libenter. Dives gemmiferi Tagi fluentis Donet munera lecta Lidiusque Amnis gurgite que vehit beato, Heois alius petita ab undis Gemmas pocula mictat et lapillos Quos rubrum legit Indus aequor Aut quos Assirii ferunt odores Et fecundus Arabs: mihi facultas Horum nam simul omnium negata est; Hos ad te illepidos et invenustos Mitto versiculos mei laboris Primos unicus experire lusus, Quos demum, leges cum voles, supinus, A curis animum solutus istis, Inter vina, coros facetiasque Ridere arridulas levesque nugas. Quas nuper licuit sinuntque contra Me leges tetrice et nimis severe. Letos Pieridum in choros relabi, Aestivis tibi scripsimus diebus.
4. Cum dux troygenum, iubente fato, Per Scillae rapidum minantis equor Interque horribiles Garibdis undas Iam iam cerneret esse navigandum, Volvens plurima corde sic paventis Affatur socios, iubens secundis Austris fidere et explicare vela: Ferte haec leniter, o, pericla, cives Mecumque horrisonas subite fauces; Hec olim, populo stupente, cum vos Sperata excipiet latina tellus, Ingens arripiet secus voluptas Narrare et varios referre casus. Sic tu, si tetrica extuansque febris, Sancti, languidulos inurit artus, Molles ex animo fugato curas Questusque abiice ab ore delicatos. Forsan, perdomito labore, virtus Et sudore parata mox iuvabit. Nos Phebo tum interim voventes, Depulsum modo lacte candidumque Ad sacras vitulum paramus aras, Regine quoque Cypriae foventes Nutrimus niveam domi columbam; Servare incolumem tibi tuisque Post hac te innumeros velint per annos.
5. Mater alma cupidinum O Paphi domina et Cypri Aequorumque minantium, Dulcis o hominum gestatrix Coelitum decus omnium. Ipsa tu dea cum advenis Suave olentis odoribus Veris omnia reficis, Tum virens nemus explicat Hinc et hinc patulas comas, Grata tum Zephirus tepens Arva floribus obtegit, Lacteis quoque frugibus Spargitur genetrix humus. Tum rosaria floridis Prediis arrident. Tum novella per herbulas Artubus tremulis micans Cursitat soboles agris; Tum repulsa sonantibus Antra fontibus invehunt Aureos inhabitantibus Sonnulos defessis. Tum colonus, ubi gravis Seva pondera sarculi Abiicit, sub amictibus Frondentis iacet arboris Coniugemque sinu fovens, Qua fluit nitens liquor Saxa per cava lubricus, Spernit actalicas opes Quodque per rubra lictora Legit indicus incola; Aura cui procul instrepens Fervidos levat estus <...........> Omniumque animalium Nostra perpetuo regis Saecla foedere prorogas, Roma teque colens vetus Et suum tibi dedicat Antiquum genus et lares. Huc ades, precibus favens, Quae damus cape munera; Per te ego impavidus meis Sum potitus amoribus. Tu meo in gremio auream Dedis ipsa puellulam Cuius pectore roscido Floridisque papillulis Candidum nihil est magis; Cuius in roseo sinu Gemipome ut in hortulo Albicant nivee rosae Floribusque iacintinis Mista lilia; sic nitent Pullulantque tenerrime. O labella rubentia Expolita coralia! O gene nivee, aureus Quas nitet medius pudor! Dentium o ebur indicum! Talia in roseis decent Alba lilia sertulis, Talia in propriis rubent Mala Delia ramulis. Hic triumphus ab omnibus Est petendus amantibus, Hic ego e primis ovans, Fera prelia suscitans <................ ................>
6. Cum Archi mihi putidi recessus Ardentisque plagae petuntur antra, Qua Lemni pater ictibus calentem Alternis quatit intus officinam, Qua graves Cyclopum sonant camini Fumantisve globos ad astra tollunt, Hic ne qua in miserum caput ruina Aut ardens cinis <h>orridusve pumex Ex alto revolet repente fumo Flavos ustilet aut mihi capillos; Tu, mi Balthassar, optime ex amicis, Si quid praesidii tuo sodali Putas in pileo tuo relictum, Ni fiat grave, subveni roganti. Perflabit galee ne assidis ne Perflatus pileus nivem perennem: Sic duri tibi iudicis superbe Ad verum faciles parentur aures, Sic tuis procul edibus relictis, Converso agmine, iudices iniquos Ipsorum magna facta vindicantes, Luis agmina iudices in ipsos Convertant tua damma vindicantes.
7. Accumulant antiqua novis tibi gaudia semper Di faciles aliosque aliis successibus addunt. Auctior inque diem redit expectata voluptas Continuatque vices et cognita saepe revisit Pectora, nec remorata diu parit usque recentes Ipsa sibi curas. Cari victoria fratris Nunciat optatos solito de more triumphos. Saepius et repetita novat tibi gaudia felix Litera: fraternis hostilem accedere gentem Paulatim imperiis ac iussa facessere tandem Victoris positaque iugum cervice subire. Hinc tuus exultat; partesque effundit in omnes Sese verus amor; fraternaque gloria fratrem Non te visa minus, fraterni aut tangere honores, Quam, si progenitus te, rex invicte, parente Is foret, haud alio quondam vultuque animoque Vidimus affectum. Natum cum letus ovantem Excipis Alphonsum, secum captiva trahentem Agmina Turcarum spoliisque et rebus [h]onustum Barbaricis vel cum cinctum auxiliaribus armis Advenisse audis; vesano a cive reposcit Dum laesae fidei poenas pollutaque victor Foedera prosequitur patriumque ulciscitur hostem. Talis amor, talem sese tuus ipsaque rursus Talis agit pietas. Nec iam segnisve tepensve Cunctatrixve sed et laetam quae cuncta per urbem Templa patere iubet: nulle solemnibus arae, Nulli fronde carent postes simulacrave divum, Hinc passim resonant cantus passimque sacerdos Plurimus et veste in nivea votiva frequentat Sacra bonasque preces ducitque ex ordine pompam: Undique solemnes ritus, dis undique grates Turba frequens peragit. His tu cum coniuge cara Et dulci cum prole comes, per templa secutus Perque vias omnis. Post vota precesque peractas Dona quoque haud cessas sacris pendentia tignis Addere, dulce tui monumentum et pignus amoris Fraternumque simul decus et testantia laudes. Quid vero? Apparet primo cum vesper Olympo, Et cessit lux alma polo, quae compita, qui non Angulus, accensae quae non incendia turres Quae non tecta vomunt? Collucent proxima flammis Aequora nec solitum Nereides admirantur Splendorem subitumque diem atque ardere propinqui Visuntur montes: flammis propioribus illinc Pulcher apex Hermi, solitis hinc ignibus uri Vesbius: accendi tremulis fulgoribus aurae Sideribusque suis nunc primum credita tellus Effulsisse polo aut illi accessisse in lecto Ethramque stellasque suas, sua munera solis. Nec mora tinnitusque inter resonantiaque aera Turribus in summis templorum atque arce suprema: Aspicere est subitis humana tonitrua bombis Undique dissultare, coruscis incita flammis Sulphureosque agitata rotanti vertice fumos Expuere in sublime supremaque murmura longa Sentiri et revoluta diu per inania ferri Ac late resonare fragoribus undique celum. Quid referam ut iacte tectorum e culmine flammae Discurrant, celique vagae per aperta ferantur? Hinc atque hinc longoque imitentur fulgura tractu Signantes iter a tergo, cursumque per auras. Sic celi de parte aliqua, cum saepe videmus Scintillare faces celerique excurrere lapsu, Mox pluvias ventosque et agentes nubila secum, Vel metuenda ferus cum sustulit ora Cometes. Neve sua immanis non reddat munera pontus: Litora respondent plausu, flammisque relucent Incurvi portus. Crebri tum luminis ordo Pendenles malis demittit lampadas altis Accensique micant passim toto aequore Lycni. Non choreae cessant, non acri tibia cantu Advariantque modos, non ampla per atria circum Immistus clamorque virum clangorque tubarum Obstrepere, una choris, una est vox plausibus, unum Nomen Aragonium resonant vallesque locique; Unum aurae sublime ferunt montesque remittunt. Haud aliam coeli speciem superumve fuisse, Crediderim summo cum circumfusa tonanti Victori caneret laudes manus aemula divum, Post debellatos, actosque in nigra gigantes Tartara suppressumque in certo monte Typhoeum. Inclyta Aragoniae gentis salvete propago, Salvete, unanimi fratres; a stirpe tulerunt Ostrogothi seu vos, genus insuperabile bello, Progenuit, seu Marte ferox Hispania, seu iam Cognatum Superis genus, ac missum a Iove summo. Sepius o salvete, deum haud dubitanda propago! Et reges, regum et soboles regesque daturi, Quos iam nomen idem duplici quos vincula nexu Sanguis amorque idem, stabilis quos gratia iungit: Mutuaque officiis ultro citroque perfectis Causa ligat, diversa colit cognomine eodem, Quos tellus late reges, populisque potentes, Ille quidem Hispanis, Italis tu gentibus horror. Fortunae magnis iactatus uterque periclis Perfidia atque odiis iactatus uterque suorum, Perdomitis tandem sed victor uterque periclis; Saepius, o salvete, deum haud dubitanda propago! Tempus erit, modo di faveant, modo gratia cursu Quo solita est et semper eat, cum grandia Mauris Ille iuga imponet, statuet cum iura subactis Atlantis magni populis detque ipsa superbas Africa victa manus tandem: passimque trementes Non Libyes deserta tegant, non intima Bocchi Regna aut Gaetulis in spersa mapalia terris. Hec Fratrem et maiora manent; sic inclyta fundent Facta viri pariter bello et pietate superbi, Digni et avis atavisque et progenitoribus illis. At parte ex alia non te, rex magne, tuosque Nictis inferiora vocant, labentibus annis Adveniet, cum regna tuis latissima regnis Turcharum accedent, olim et iuga nota subibunt. Massagetas Scythiaeque alias ah origine gentes. Non Tanais, non Xypheis abstrusa nivosis Antra tuebuntur; Parthos Medosque feroces Non oriens versisque fugax ad terga sagittis Non equus eripiet, non curvus acinaces illos; Heoi sed ARAGONIAM occiduique timebunt Progeniem quosve ipse suis lavit humidus alis Auster, quos septem gelidi afflavere triones, Conversis vestra arma animis, veramque capescent Abiecto Mahmete fidem; ritusque perosi Infandos, veris adolebunt cultibus aras Et fortunatas aetas feret aurea gentes. Ipse etiam, qui desidia luxuque superbit, Romanus Pastor, pacis turbator et otii, Placatis se tandem odiis supplexque pudensque In melius reseret; fassus se sponte nocentem Damnabit veteres mores vitamque priorem Pontificemque aget ille pium utrumque parentem. Hec ego vaticinor, verax mihi nuncia mittit Signa animus, nam vera monet deus omnia vatem. Pro iustis stant arma viris, stant numina divum, Stat ratio, stat fida suae rationis alumna: Iustitia, assistensque suas fovet anxia proles Et Marti veneranda et summo Astrea tonanti.
8. Est mihi lucanas inter notissima terras Villa; fuit quondam regibus apta domus. Nunc iacet et primae vix iam vestigia fossae Extant atque suis moenia iacta casis; Maxima quae fuerant altae fastigia turris, Diruta nunc sentes et fruticeta tegunt, Quae fuerant nitidis nimium delubra columnis Factaque silvicolis apta sacella deis; Deficiunt annis et longior arripit aetas, Tantum longevi prevaluere dies. Nam dum hella calent, dum saeva licentia ferri Invisa agricolis miscuit arma bonis, Deseruere domos intutaque menia villae Linquunt et belli quisque timore fugit; Exquirunt celsi prerupta cacumina montis, Tutius has sedes incoluisse putant. At longo deserta situ collapsaque multis Imbribus et gelida sub nive tecta ruunt. Ipsa tamen delubra deum sic obruta, quamvis Custode aeterna relligione manent. At postquam belli cessit furor ipsaque aventes Pax bona secutos fecerat agricolas, Arva colunt omnes tristi squalentia visu Ruraque fertilibus pinguia bobus arant. Iam redit autumno pomis decor: omnia florent Flavescitque sua iam regione Ceres: Liber adit saltus prisco de more virentes Omnis et antiquo terra liquore madet; Cultaque pampineo vineta teguntur amictu, Ponit et incultas vinea falce comas: Incipiunt plenis manare in lintribus vites Et nova spumantes reddere musta lacus. Ipsa quoque et varios tellus alit alma colores Accipiuntque suum florida prata decus, Iamque nitent cultis viridantia gramina terris, Fecundus priscas accipit ortus aquas, Omnia iam rident in apricis omnia campis, Purgatur valido pingue bidente solum. Grataque florentes late diffusa per agros Planities, vario gemmea flore nitens, Huius et excelsi cingunt latus undique montes Saxaque declivis non adeunda iugis, Qua gelidum boream tepidum qua spectat in austrum Et ponit fessos sol rubicundus equos; Qua vero Phoebi venientes prospicit ortus, Hac tantum campo liberiore patet. Nullius quoniam precluditur obice montis Latior hic campus liberiorque polus. Non procul hanc contra tollit se in montibus alte, Horrendum antiqua religione nemus. Silvaque proceras iam densior erigit alnos Nec tenet immites gratior ulla feras. Hic Diana suas sepe est experta sagittas, Fixit et horrendos hic dea fortis apros. Sepius his visa est errare in vallibus olim Pinifera et Cynlhi deseruisse iuga. Hinc fluvius vitreas, ima quasi margine lambens, Provolvit dextra parte Malander aquas, Scindit et immensos sinuoso gurgite campos, Perque imum villae labitur unda latus: Namque hyeme et gelidi manant dum montibus imbres, Ipse solet tumidis ire Malander aquis, Sed postquam aestivo torret sub sidere tellus Et canis arentes fortior urit agros, Summittit tumidos ipso cum gurgite fluctus, Demissa et pisces vix tegit unda suos. Nunc ad crudeles fluvii redeamus amores, Qui quondam in latices verterit ora novos, Si modo fama meas non fallax venit ad aures Veraque nos prisci si docuere patres; Hic erat agrestes inter notissimus, olim A Fauno ductos qui minitabat avos; Hic etiam assidua venandi exercitus arte Per nemus et silve devia semper erat. Dum forte insequitur celeris vestigia cervae, In viridi posuit corpora fessus humo, Viderat errantis phaonidos ora puelle; Vidit et, ut visa est, incaluisse ferunt. Huius et a dextra pendebant parte pharetrae Post humeros, laeva corneus arcus erat. Hanc sequitur iuxta flammato corde Malander, Addidit et multas, hac fugiente, preces. Illa tamen nullis miseri devicta querelis, Ocior alatis effugit usque nothis; Condidit umbrosae seseque per avia silvae Qua iacet erectis densior arboribus: Deserit intentos domini venientis ocellos, Tum miser in solis concidit ille locis. Hic vero, exardens fletu mutasse iuventam Ad solem versus multa prius queritur: Phebe, novos damnes siquid modo sentio amores, Fac mea non frustra sint modo vota, precor, Ut dea que nostros hec ferrea cepit ocellos Haec animum in melius vertat iniqua ferum. Dixit et in gelidos mutantur membra liquores Brachiaque in rivos effluitantis aquae. Creditur hic solem modo qui spectarat euntem Ad Silerem cursus hac tenuisse via: Ac deus ingentem domini miseratus amorem Iussit in his sanctum numen haberet aquis. Sancte, fave ceptis et te dum turba sororum Concinit, huic placido sis, precor, ore deus, Dum caneris limphae crepitantia murmura <..., ...> ad laudes sis modo, sancte, tuas.
9. Bella gerant alii quos fortia castra secutos Exercere fero proelia Marte iuvat. Mox, ut tam mullo spoliatis agmine Parthis Exuvias referant captaque signa domum, Hic vitam letis securus degit in arvis Rusticus et dura versat aratra manu: Mox, ut flava Ceres maturis horrea spicis Expleat et cultus vina ministret ager, Ille petit leges magnorum turba clientum Hunc iuvat et pleno reddere iura foro; Hic animum studiis et rebus ponit honestis, Sectatur summi dulce Platonis iter: Ille ad sublimes artes et grandia tendit Naturae occultas persequiturque vias. At longinqua alius celeri secat equora puppi, Gemmiferi querens litora rubra maris Et modo se Heois, modo se committit Hiberis Foeneret ut diras post modo dives opes. Denique non una est cunctis innata voluptas Cuique ex ingenio gloria parta suo est. Ipse puellarum - modo sit mihi vita - choreis Incipiam teneras implicuisse manus: Scilicet umbrosi recubans prope murmura rivi, Diva, tuas laudes et tua castra sequar, Nec tum mortale genus sed munia et ipsis Fulminibus iussis succubuisse Iovem. Tu mihi, diva, fave: duce te, novus induar arma Miles et ignotae prosequor artis opus; Te duce, triste nihil: duce te, deducta per annos Saecula perpetua lege propagat amor. Ipse quoque et terve deus et regnator Olimpi Cum tenera ceptis matre, Cupido, fave.
10. Crasse, mihi quem sors dulci firmissima vinclo Iunxit et aeterno servat amore fides, Accipe nunc, quales fortune perferat ictus Anxia mens, quantis fluctuet usque malis. Ille ego, qui duri neglector solus amoris Dictus eram, victus, cor animumque dedi. Ille ego qui clipeos et fortia pectora bello Iactabam, cecidi suppliciumque fero. Serior et teneris hesit quo flamma medullis, Latius hoc ardent ima per ossa faces. Succubui saevusque mihi iam bella Cupido Destinat et cupidas aptat in arma manus; Una mihi eripuit iam totos femina sensus Et iuvat et miseri sub pede colla tenet. Illa mihi somnos adimit curisque sepultum Ludit me variis excruciatque modis; Nec metuit sanctos, nec tot celestia divum Numina, nec magni tela corusca Iovis. Sepe ego sic monui divorum exempla, securus Ut timeat versos in male facta deos: Olim quod patriis tulerit Peneia campis, Facta est nam duris Laurea limitibus: Quod, dum menaliis fastidit Pana sub antris Siringe in calamos versa repente novos. Quippe illi, querula modulatus arundine carmen, Effudit blandas Pan deus ante preces. Sepe illi pictas capreas selectaque poma Servavitque suis condita mella favis. Omnia dum refugit sic aspernata precantem Pro meritis penas, lignea facta, luit. Negligit illa preces et negligit illa deorum Imperia et ventis irrita verba cadunt. Urimur, heu sevusque magis durusque Cupido Tendit in exitium cornea tela meum. Parce, precor, nobis; tua non ego conscius unquam Sacrilega lesi sacra verenda manu; Tu quoque de magno que Phebia, lux mea, Phebo Nomen habes, misero, Phebia, parce mihi. Forma tibi est, fateor, nulli cessura dearum Que vestem Ideis deposuere iugis; Una mihi ante alias tantum formosa videris, Ut iam prima oculis forma sit ista meis; Nec mea nunc alias suspirant corda puellas; Una eris et flammae causa modusque meae. Tempus erat maiis cum lux vicina kalendis Rite suis populis annua festa refert, Cum pia solemni lustrantur compita pompa Et celeber tota ducitur urbe deus. Itque coronatus, populo comitante, sacerdos Candidus et vario tempora flore ligat Raraque cum trepide spectant miracula gentes, Ore favent omnes et bona verba canunt; Tempore quo sacros urbis visura paratus Rustica finitimos turba relinquit agros Atque per intortos templo demissa rudentes Ex alta pendet lubrica porca trabe; Desuper in summa iuvenum sedet arce caterva, Grandia demisse dolia fundit aquae. Totaque spectatum resonat clamoribus aedes, Sus misera infesto donec ab ense cadat. Qualis erat tunc cum te Gnosia, perfide Theseu, Cepit dedaleum qua duce fallis iter, Qualibus atque Helene Priameum accendit ocellis Inter Dardanias Oenoneque nurus, Talis erat socias inter spectanda puellas Phebia et ornatis conspicienda comis; Candidulum tiria corpus sub veste latebat, Qualia purpureis lilia sub foliis Flaventis tenui crines colligerat auro Ornabat digitos plurimos arte lapis; Dumque oculos alii sacra ad spectacula vertunt, Illa mea in vultus verterat ora suos. Ex illo nox acta meo sine nulla dolore est, Ex illo occultus venit in ossa calor, Ex illo duplici vinctum me Phebia vinclo Dedidit aeterno ferrea servitio.
11. Exemplo te quisque tuo sic ludat amator, Ut per te est animi gloria victa mei; Nam semel in toto si vix admictimur anno, Seu decimo mecum quoque locuta die es, Quod mea te miseram ledit petulantia dicis Et quod amor noster ducitur improbulus. Contra, preteriens si te et tua lumina sperno Istaque seu noster limina pes refugit, Tunc videor nostros alio traducere amores Et mea quod fidei pondere verba carent. Sive igitur visam ledit petulantia, seu non Infidus quod sim semper in ore tuo est Atque puellarum cetu mox differor a te, Quelibet et de me fanda nefanda refert, Seva, meo o tandem, succurrite, fata, dolori: Obruite invisum diique deaeque caput. Excruciet de me, cupiat furiosa triumphum. Gaudeat, exitio leta sit usque meo; Quod si non animo fallax mihi scripta maneres, Aurea nec premeret pectus arundo meum, Non ego tam longo fovissem tempore flammas. Rideres nostram tu nec avara fidem. Quod si ingrata tuo venies non mitis amanti Dura sed usque magis pergis inepta fore, Te variam nostris inscribam versibus, ut sic Nulla tuam sileant tempora nequitiam Supplitiumque aliae pro te patientur iniquum, Me lecto, a domina cautus amator erit.
12. Hoc nostrae vitium tribuit natura puellae Perpetuo ut nunquam spes sit amore levis; Quam mulli hac tota iuvenes versantur in urbe, Hos amet et nulli posse tenere fidem, Preterit ut nullos Hybleo in vertice flores, Quos non libet apes per cima summa volans; Sic nullum inspectat cui se non protinus optet Miscere et lateri conseruisse latus. Cui non tam duri moverint fastidia mores Instabilem nulla ponere verba fide, Nec refovet quemquam cunctis favet; ista sequentes Odit et hos repetit quos fugere ante solet. Quod si idem semper spirabit Phebia ventus Nec veniat pulsis blandior aura nobis, Hoc ita erit: quam si Phebi responsa referrent, Carminibus fies fabula nota meis.
13. Cara mihi sine me Capuae nunc menia vises Quam suus admotis abluit amnis aquis. Illic te accipiet leto mea Phebia vultu Cui mandata meo nomine pauca refer. Sollicitent varie tristem mihi tedia mentem Ut sit amara dies nox et amara magis. Preterea e nostra quantum procul urbe profecta est, Tantum animo ut flamma sit aucta meo.
14. Surge, age Calliope, sacras ex ordine lauros Incipe per lotos disposuisse lares; Huncque diem festum votis precibusque moremur, Tura vaporiferos inficiantque focos. Quando quidem ex istis ad nos Antonius oris, Spes vitae rediit. Roma superba, mee. Quem puto non aliter mirata es sepe loquentem Viveret hoc quod si more Sulpitius. Quare age et ramis diffunditur arbor opacis Hanc fige ad nostras, candida diva, fores. Inde et Pyerias properans arcisse sorores, Antoni, ut laudes et benefacta canant; Siqua roget quare auxilium petis ipsa sororum, Tu refer, hoc minus non erat oris opus.
15. Tandem Parthenopes sublimia linquere tecta Et patrios fines posse videre datur. Hic, ubi saxose precingunt menia rupes Proximaque irriguo prata liquore virent Et vicina Siler levi secat equora cursu, Et sua lucanus rura colonus arat: Hic meritos reddam Citharee turis honores: Tu mihi sis felix nostro in amore, Venus.
16. Nunc tibi quid confert nivei prestantia vultus Et nitor in toto corpore? nosse potes: Solus nympharum tam multo ex agmine custos, Solus virginibus tu potes esse comes. Illa gradum simulat propiorem sanguinis, ast haec Quod matri fuerat mater amica tue; Atque bis tam belle simulatis oscula libas, Nec dubitas tacito non bona verba loqui. Istis, ergo, dolis neu nos, o pessime fallas, A domina iubeo te procul esse mea. Crede mihi, vesanus amor quos iunxit amantes Perpetuo timidos vel levis umbra facit.
17. Si quisquam ethereos celesti ex semine vultus Dignaque vel celo tot bona nosse velit; Si quisquam faciem quales consuerat Apelles Formosis olim pingere ymaginibus, Hipolites vultus atque ora nitentia cernit, Cui formam Charites et Venus alma dedit. Scilicet ipsa suos imitata est Cypria vultus Ut quod miremur tempus in omne foret. Hec sive auratas radio percurrere telas Tentat et his varias disposuisse vias. Seu velit his tenues apte variare figuras Palladias, illi quis neget esse manus? Viveret hic, Lide, non hanc tentaret, ut olim Ausa est Cecropidem sollicitare deam, Seu ducit castas nympharum more choreas, Sive canit apta carmina docta lyra, Non illam Adonis, non illam Cypria vincet, Non illam sociis Delia mista choris. Nec tantum has artes sed quod non prisca tulerunt Secula, librorum scripta latina legit. Edocet et comites, hinc candida facta monetque, Hinc queat incolumis qua pudor esse via. Talis erat quondam Latiis Lucretia terris Penelope et Grayae fama pudicitiae; Hec et fatales donec compleverit annos Sors mea divarum more colenda mihi est.
18. Moliri neque nostrum iuvat, ut solitus semper Nec flavis colere aut articulos chrisolithis meos, Pectere aut nitidas ante comas, sed Veneris sequi Tedet militiam, at funere, ast lacrimis meam Vitam ducere, ut eiectum adamet, qui loca quae tenent Sevi tetra leones, rapidaeque habitant fere; Esclusum quum me patitur, Phebia: Cipriam Contemnensque dei post pharetra et munera filii, Iuverunt lacrime quid, totiens oculi graves Fletu, aut quid totiens questus apud tuos Vultus, quin timui ne lacrimis marmoreus forem. Ergo literulis, heu, potuit vincere Troius Argivam, qua pereunt Dardanie Pergama; At te nec lacrimis vincere nec gemitu datur.
19. Rura colit postquam peregrinis Phebia terris Absentis potuit non memor esse mei; Lucida iam rursus sinuantur cornua Phebes Cum nihil antiquos querit utique iocos. Ha! pereant si quos urbis fastigia tardant Et regum auratae splendida tecta domus. Hec ego dum miror nimium securus in urbe. Oblita est nostri pene puella mea. Urbs deserta, vale, nitidis ingrata puellis! Rura colam; posuit hic sua vota Venus. Rure ferunt tauros Phebam pavisse Phareos, Egisse et pastos ad sua saepta boves. Huc, cum formoso resonant omnia cantu, Dicitur immites saepe ruisse feras; Hic tenuem plectro Cytharam dum pulsat eburno Ipsaque dum reddunt concava saxa sonum, Nayades et faciles coiere ad carmina, Nymphe Mirate ad varios membra dedere modos. At postquam abscedens plectrum cum voce remisit Abscedens Nymphis cura dolorque fuit. Saepe, ferunt, illas visisse armenta gregesque Atque illinc fusis sepe redisse comis. At tu, sancta, fove absentes, Citherea, calores Amborum serva mutua vincla, precor, Neu quisquam adveniens nostros rivalis amores Polluat instructis decipiatque dolis; Nobiscum potius cupiat sua tempora canae Aetatis nostro consenuisse sinu. Sancta, fave quoniam si quis tibi deditus usquam est, Me, tibi devota sis dea mente magis. Tu quoque formosi flevisti funus amantis Cum miser horrendi dente iaceret apri. Diceris ipsa, tuis cum eum arsisse favillis Admonita et durum quam sit amare, Venus. Sancta, fave, positis ut rustica curis Rura colat, nimphas ut sit et inter agros. Hic tibi, diva, aram puro de cespite ponam, Mirthea quam viridi vestiat herba Croco; Inde ubi depulerit teneros ad pascua fetus Ante tuos agnam det venerata pedes, Colligere ut possit teneris mecum unguibus uvam, Servet ut annosum candida testa merum Reddere et hinc Baccho sacra de vite coronam Atque etiam flavae spicea serta dee. Haec mihi contingant, ut tecum, Phebia, possim Scilicet angusto pervigilare toro. Porrigit hic mites qua populus altior umbras, Atque agit irriguas murmure rivus aquas. Tunc ego despiciam Pactoli litora vel que Aurea fert rapido gurgite dona Tagus, An mihi sint tanti, quascumque huc India gemmas Mittit et heoi possidet unda maris; Quicquid habetque Thiros, huc quicquid Arabia vectat, Ut dominam memori corde fugare velim. Interea nostros qui, Phebia, iunxit amores Servet et absentum mutuus assit amor.
20. Sullimeni ingenium cui dii sublime dederunt, Naturae occultas cernere posse vias; Quique potes dulcem languentibus addere vitam, Solus et amissos restituisse dies; Queris ut ad teneros iterum redeamus amores, Molliaque oblitas sumere plectra manus, Persequar et studium primis quod novimus annis, Scilicet inceptum perficiamus iter. Si votis non dura meis fortuna faveret, Nec mihi tam tenues parca dedisset opes, Obsequerer forsan, nec enim parere negarem Mandatis, animo non renuente tuis: Sed bene quis teneros deploret pauper amores, Cui vix iberno tempore crassa toga est? Quem ne dura fames, calidi ne sideris estus Ledat, opes alia qualibet arte parat. Tindaridem peteret nam cum Priameus adultus Dives et ingenti classe superbus erat. Ille etiam Alcides, quem candida ceperat Hebe, Rex tamen in toto maximus orbe fuit; Rex erat atque Pelops, curru qui victor ovanti, Quesitum extremo munus ab orbe tulit; Denique non parco gaudet Venus aurea luxu, Divicias optat luxuriamque puer, Me, quem paupertas laceris iubet ire coturnis, Delectat nitidis nulla puella comis. Me duce, nulla viri sacros violabit amores, Audebit sanctum nec scelerare torum; Preterea curas odit non tristis Apollo Effugit et tetricos musa iocosa lares. Sepe, deos testor, calamos invita recepit Dextera mandatis obsecutura tuis. Sed mea tum varie subeuntes pectora cure Ceperunt animum sollicitare meum. Cogor et ad sanctas studium committere leges, Abiicimus calamos deserimusque liram. Quod si fata velint et si formosus Apollo Meque suo admittat Calliopea choro, Non ego lascive cantarem furta puelle Et dicta ad clausas verba pudenda fores; Qualiter incedat flavos male pexa capillos, Seu venit ornatis conspicienda comis, Sive velit serio madefactas murice vestes Sumere, seu digitos anulus arte premat. Ipse tui tandem celeberrima principis acta Gestaque victrici tot fera bella manu, Seu pedes adusos properet bellator in hostes Unus ut in numero militis instar eat, Sive eques in latis valide concurrere campis Destinet, et celeres strenuus urget equos. Quisque illum adveniens protenta cuspide miles Vitet ut iratum pertineatque ducem. Talis erat Theseus, talis cum Castore Pollux, Talis in Argivos impiger Hector erat. Quia cum Cesar agit celebris spectacula pugne Et simulata gerit prelia letus eques, Cum valida alterius clipeatum pectus ab hasta Exagitans nitidos impetit alter equos. Ipse nitens faleris fulgensque insignibus armis Advenit et plausus tota theatra cient, Utque etiam excipiat sperate premia palme, Suscipiunt magnis plurima vota deis Quem merito quondam donare ut posset honore Preposuit terris Cesar et equoribus; Haec ego non humili contentus laude canendo, Inciperem scriptis inseruisse meis Deficeremque licet tantis pueriliter ausis Cepisse, at. certe laus mihi magna foret; Interea sanctis animum studiumque reponam Legibus: hinc tenus vita petend a mihi est.
21. Sic faveant nobis celestia munera semper Fataque sint votis non aliena meis, Recti eques, Aonidum decus immortale sororum, Dulcis et antiquae gloria Parthenopes. Aspecta est postquam tua nuper epistula nobis Lectaque sint dextre scripta diserta tue Obstipui primum dumque omnia rite legebam, Littera miranti pene relicta mihi est. In quibus ingenium miratus es undique nostrum Et docta ad laudes dirigis ora meas Natureque mones, repetam vestigia priscae Et solitum innate prosequar artis opus; Scilicet ingenii vires cuicumque suisque Spectandum est humeris quod toleretur honus. Navita ceruleis qui vitam duxit in undis, Indomiti frenos flectere nescit equi; Miles et assueto versatus in equore campi, Nescius est habiles premonuisse nothos, Obvia que fragili minitetur Scylla carine Et bene que ducant sidera cumque ratem. Scribis ut inceptis eadem natura repugnet Atque his sim studiis aptior ingenuis; Quantaque mox veniant a musis premia, quantus Inde honor et sanctis gloria carminibus: Adducis veteres quibus hec cessere poetas, Hinc Flacci magnas inde Maronis opes Pluraque dum mones, possent que seva movere Corda et Traycio flectere more feras, Prebueram monitis aures animumque, sed olim Tempora que memoras ista fuisse subit. In pretio tum musa fuit, nec vatis agebat Infelix misere pectora cura toge; Cantabant vacui sublimia carmina in umbris Auratamque habuit Calliopea chelym, Hec eadem rursus nostro cum tempore desint Et foveat merita carmina nullus ope Desine honoratis totos me legibus annos Ingerere et vite consuluisse meae. At pulchrum est, optata volet si fama per orbem Nomen et extremis eripuisse rogis. Esse aliquid fateor, sed que sine fetibus arbor Pomaque sub nitidis vix tegit ulla comis, Agricole invisa est et nullis culta iuvencis Neglecta haud longo tempore cesa cadet. Denique quid prodest si nullos gloria nummos Secum habet atque eris musa laborat egens? Iure igitur musas et Apollinis odimus artes, Vatibus est quando nullus ubique locus. Caesar enim bello populos tutatur et urbes Negligit imbelles strenuus ille choros. Gallica qui armis pepulit modo finibus arma Unde habet hoc maius quod tueatur opus; Vive diu Cesar, letos cape rite triumphos Iuraque devicti protinus orbis habe; Post hec Pyerias placide spectare Camenas Incipe et his fausto numine dexter ades. Sed tum hic animus, posita formidine, paulum Ceperat admonitu fortior esse tuo: Mens fuit et monitis prebere salubribus aurem, Et leges nulla deposuisse mora. Iamque animum ad musas referebam credulus ipsas Antiquae repetens putria fila lyre. Talia conabar, cum me deterrita fugit Audita arguti lite Talia fori. Desine nos, igitur, monitis abducere blandis Nitimur adversis nil bene numinibus. Pluribus uberius nos hinc hortaris et addis Sepe sequi studium te voluisse meum; Et faceres, nisi te iuvenili sevus ab aevo Semper ab inceptis distinuisses amor, Qui tibi, si certe non celat epistola verum, Imperat et cecum pectore vulnus habes. Queris ad hec cunctas te posse exstinguere flammas Et colla immiti demere servitio; Consulis et nostras siquiquam possumus artes Experiar vires ingeniumque tibi: Ha, demens! valido qui obsistere credis amori; Linquere et invito fortia castra deo. Ille hominum mentes et ceco corda furore Explet et indomitis imperiosus adest: Edomat ille deos, quid enim Iove maius? et illum Credimus in Danaes delituisse sinu, Scimus et hunc torvi falsa sub imagine tauri Europem tergo sustinuisse suo; Quippe illi tellus celumque et maxima ponti Cum vastis parent equora fluminibus. Perge, igitur, stultos animo depone timores, Desere nec magni tradita signa ducis. Respuit invitos deus ille uritque superbos Mollibus at facili numine semper adest. Quod si multa tue statues toleranda puelle, Mitis erit posthac que modo dura fuit. Phebus, ut interdum cara frueretur amante, Pavit in hemoniis vallibus ante boves Alter et insanis vitam positurus in undis Brachia per duras sepe agitabat aquas Et media saepton periturus nocte petebat, Cui procul a tectis signa puella dabat. Illum turbato non terruit equore nimbus Pleyas hibernis nec revocavit aquis. His igitur monitis ceptos ne desere cursus In magnis animus prospiciendus erit. Addereque et votis iuvenilis forma repugnat Istaque virtutis candida fama tue. Obsequere et sevi ne sperne Cupidinis arcus Qui deus ex omni per te triumphat ovans. Perge sequens cursusque tuos Citherea secundet; Molliat et flammas duraque vincla levet.
22. Carmina que mittis dulcem redolentia amorem, Temporibus, Cocles, grata fuere suis. Tristia sollicito pulsabant tedia mentem, Que tu iocundo carmine cuncta levas; Non aliter quam cum mater flet credula nati Funus et hunc aliquis vivere forte refert. Adde quod et laudes tutatus es undique nostras Fortiaque arma male conteris invidie; Hec et plura mihi dum sic ascribere tentas Remque tuo nostram Marte pronus agis. Vatis et culti preclarum nomen adeptus Sic tua sint apto condita verba pede. Inter causidicos etiam mirabere post hac, Sic tua divina iura tueris ope. Sive igitur, vatem seu te pronum iuvat esse Utrumque ingenti laude decenter agis. Quidque mihi ascribis vates idemque pronus Precipis et pium nomen in urbe tuum est. Tu tamen et posthac nostros torpere dolores Neu sine Pieriis causidicisque modis. Sic tibi me semper, Cocles, debere fatebor Leticieque unus causa ferere mee.
23. Et quid in assiduis iactatum vita procellis Ferrea me ignotis deseris in scopulis? Ha! miser et siquis dubio se credit amori, Errores melius perferet herculeos. En ego quarta iterum complet sua cornua Phebe Cum me nec somnus nec cibus ora iuvat; Nec solitam pulsare chelym, sed tristia Bere Carmina, sed lacrimis cuncta madere meis. Credideram verbis et ficte credulus aure, Credentes rapidi corripuere Nothi. Nunc me vexat amor, nunc flamma impensius urit; Nunc magis sollicitat me sine fine Venus. Parce, precor: portumque mee neu vita carine Abnue: tot casus substinuisse sat est.
24. Quantum Penelope reducem cum vidit Ulixem Errores longe deposuisse viae; Quantum Priamedes Helenem cum puppe Micenis Adveheret liquidis improbus hospes aquis, Tantum leta tuo domus est atque omnia leta Adventu; facta est nox quoque leta dies.
25. Labuntur sine fine dies et mobilis etas Currit ut a valida missa sagitta manu: Aspicis, heoho modo quod processit ab ortu, Quam celer immensum sol peragravit iter? Hec quoque dum loqimur vento fugit ocius etas, Proxima fit leto queque futura dies. Crudeles divi, fatorumque impius ordo, Quid gigni certo mox peritura iuvat? Exieram vix dum materni vincula ventris En iterum in seve mortis opaca trahor. Ex quis nulla datur mihi spes exurgere, at huc Clausus in hoc semper marmore nocte premar.
26. Forte relucebant propiore crepuscula Phebo Admonitorque operum Lucifer ortus erat, Tempore quo veris ludunt insomnia visis Portaque fallaces claudit eburna fores. Cum mea paulatim vario confecta labore Victa subit tandem pectora sera quies. Hic ego, seu quod aiunt votis quesita diurnis Sopitis eadem mens vigil ante refert, Sive hec ex alto divorum munera nobis Omina non vanis dantur imaginibus, Visus eram leges romanaque iura revolvens Tractare arguti civica bella fori; Et longa septus turba exultare clientum Et palmam e dubia lite referre domum. Hic virgo, incessu se sanguine fata dearum, Accedens, oculos constitit ante meos. Legerat in nodum flavos cui fibula crines Ulla nec in nitido vertice victa fuit, Candida cui nempe velabant corpora vestes Luteus intextus sed pede socus erat, Huic etiam viridis cingebat tempora laurus, Laurus ab immensa pulverulenta via. Virgineum casto pre se tulit ore pudorem Nec deerat nulla factus ab arte decor. Qualis secretis flos stat iacintinus hortis Purpureisque solent lilia mista rosis; Aut ubi purpureis conteximus alba corollis Lilia et aurato magis fulget ebur.
27. Nox erat et vario lucis confecta labore Tandem vix subiit pectora sera quies. Iam sublucebant propiore crepuscula Phebo Admonitorque operum Lucifer ortus erat, Tempore quo veris ludunt insomnia visis Portaque fallaces claudit eburna fores. Hic ego seu quod aiunt votis quesita diurnis Sopitis eadem mensque soporque refert, Sive hec ex alto divorum munera celo Omina non vanis dantur imaginibus: Visus eram leges romanaque iura revolvens Fortia pertrepidis arma sonare reis Susceptasque fori lites defensor obire, Ut nostra intrepidus staret ab arte cliens.
28. Quid prodest votis aras implere deorum Et totiens sanctis tura dedisse focis, Omnia mox cernas Zefiros si ferre volantis Tangere nec surdos vota precesque deos, Quo magis imploramus opem miseramque salutem Hoc infensa magis sors inimica premit. Lidame, si viridi nimium mihi raptus ab aevo es Fataque non avidas abstinuere manus? Hunc nondum canis aetas asperserat annis Nondum florentes aspera barba genas. Vivere nunc decuit, nec adhuc vicesimus illi Complerat coeptum, tristior annus, iter. Dii superi, quae tanta fuit rapuisse voluptas Noxia cui nullo crimine vita fuit? Non ille in sanctos dixit mala verba, nec unquam Sacrilego vestras polluit ense fores, Sed teneris aetate annis pius esse sacerdos Coeperat et vitam dedere numinibus. Aspernatus opes et vanae tristia vite Gaudia, vera animi noverat ille bona. Non huic divitiae curae, non regna, nec aurum Discere sed cultu sacra paranda suo; Quin animum quoque postrema testatus in hora est, Ultima cum moriens verba locutus ait: Parcite non exoratos prece flectere divos, Parcite et aeternum sollicitare Iovem. Si me fata volunt primis decedere ab annis Et Lachesis certa stamina lege trahit, Nullius poterunt flecti prece munera divum, Ulla neque instantes vota movere deos. Sed sic nostra truces non sentiat umbra sorores Tantaleas nunquam sic patiamur aquas. Non adeo presens terret me mortis imago Quodque immaturum mors properatur iter Quam quod te, genitor canis asperse capillis, Moerentem nostro funere deserui. Vos, dulces fratres, quos hora novissima iunctos Nunc male divellit, quis amor unus erat, Vos decet obsequiis summittere colla perenni Solantes mestas funere caniciem. Quod nunquam sic saxa meo sint mollia fato: Fugisse obtestor te mihi teste pater, Cum subito hec fanti moribundis verba querelis Iniecere nigras fata superba manus, Purpurei flores et frigida sacra sepulcri Quecumque et tenerum pro legis urna caput: Reddite molle solum vos et florentia circum Prata et odoratas marmora ferte rosas, Ast ego quod possum lacrimas et tristia promam Carmina mestitiae pignora certa meae, Semper eris nostris, semper relegere libellis Extremum hoc a me, Lidame, munus habe.
29. Perlegis, an stricto prohibet mucrone satelles Additaque in teneras, hei, mihi vincla manus? Perlege dura licet genitor vel robora vincat Sitque illi in sevo pectore nata silex. Supremum tamen hoc misero concedet amori, De nostra sat erit iam statuisse nece. Hoc illi satis est, sic indulgemus et egro Iam desperata quodque medentis ope. Adde quod hec non est promisse conscia noctis Littera, nec tantas fertque refertque notas; Sed lacrimas et que vero perferre dolore Cogimur atque ipsi sint placitura patri.
30. Ecce iterum vesana movet ferus arma Cupido Et secum occulta cogitat arte dolos; Ecce iterum extinctos in me Venus excitat ignes Et nova flamma patet quod fuit ante cinis. Libera iam tristes repetunt precordia curae, Obsedere animum dira venena meum. Stultus ego! Indomiti vitasse Cupidinis artes Credideram et tacito retia docta pede. En laqueus mea colla premit fugiensque moratur Pectus et insano torquet in igne Venus. Parcite sollicitos hominum quicumque furores, Mentibus et curis gaudia mista datis: Ocius aut moriar, vel, si hoc mihi fata negarunt, Ocius immiti solvar amore, precor. Non ego iam possum tantos perferre dolores, Deficiunt vires ingeniumque cadit. En ego: nunc tenues paulatim absumor in auras, Morte tamen gravior sed mihi longa mora est. Fortius accendit modo quos negleximus ignes Et vetitus duplici foenore crevit amor. Uror et occultis flagrant mea pectora flammis; O desideriis finis adempta meis! Ha! ego quid merui de te, mea regia, tantum Ut fieres nostro letior exitio? Parce precor, mihi non fuscis evectus ab oris Est pater aut getico nata sub axe parens: Tu mea letales torsisti corda sagittas Tuque vulneribus nunc, precor, affer opem. Quod si nec formae nec opum mihi gloria tanta est Nec vetus antiquo sanguine ducta domus Aut humilem gelidos inter Lucania montes Edidit et patriae menia parva meae: Hic, ubi dura rigent pellitis membra colonis Asperaque assiduum detinet arva gelu, Sunt tamen ingenuae, quas iam tibi vovimus artes Quaeque tuas dotes nec periisse sinant. Haud quoque despueris; rerum et Lucania victrix Olim finitimis extulit alta caput: Cuncta sed ut desint miserum tamen aspice tandem, Quem tibi iam toto pectore tradit amor. Adde quod haud canis gravior nos obtegit etas, Nec viridis primo flore Iuventa calet. Quod si nec talamos nunc dedignabere nostros, Avertent certam tempore nulla fide Semper eris, vel si pilii superaveris aevos Nestoris, amplexu regia sola meo Quos aliquis cane figentes oscula fronti Felici iunctos dicit amasse fide. Tu modo, si sapias, votis ne obsiste precantis Effice spem longe neu levis aura ferat: Incipe surgentis decerpere cautior annos. Heu, heu, quam celeri labitur orbe dies! Aspicis irriguis passim frigentia campis Ut matutino lilia sole iacent; Sic tibi, cui primis fulget nunc flosculus annis Languidus haud multos post cadet ipse dies. Porrige in amplexus tua, porrige, brachia nostros, Ipsa quibus non sint lilia pura magis; Incipe surgentis fructus decerpere mente, Incipe me meritis demeruisse tuis, Ut sic optatae venient cum fata flammae Preteriti possit penituisse nihil. Quodsi nec forme nec opum mihi gloria tanta est Nec vetus antiquo sanguine ducta domus Quod si humiles gelidos inter Lucania montes Edidit et patriae menia parva meae.
31. Cara mihi ante vale, musarum turba, valete Qui colitis summi collis utrumque iugum; Atque olim quecunque meis celebrata libellis Femina et ante alias, dulcis amica, vale. Et Veneris tu nate vale, mollesque faretrae Et quisquis dominae rumpere vincla timet. Cedere nunc tempus; maiora ad prelia eundum est, Pulvere nunc alio noster anhelet equus, Nunc decet ad talos lapsa procedere palla Querere et eiectis seria queque iocis: Lusimus at satis est; satis et cantavimus: Heuge! Ponatur rutilis scripta puella rogis. Iam novus existam censor rigidusque minister Virtutum atque animo iam graviore ferar. Tu modo nunc Astrea redi circumque sorores Adveniant. hinc pax inde pudicitia Et miseras vestro dignatae numine gentes, Aurea depulsis secula ferte malis. Quisque pium rectumque colat: sceleratus habendi, Ite, furor, fraudes insidiaeque procul. Iam nulla humanas avertant comoda mentes Sollicitus nec opum corda fatiget amor. Solus et in trivio frondentis ad arboris umbras, Fessa diu placido membra sopore levat. Mercatorque vagus longe, custode relicto, Securus merces fertque refertque suas. Denique, quodcumque est terris rectique bonique Hac duce fit, rectum qua sine nilque pium est; Hanc sequar: ite procul, Venus imbellisque Cupido, En dabitur vestras spernere posse faces. Virtuti nam certus honos, illi omnia parent, Unica nos magnis comparat illa deis; Antoni, virtus tete tua tollit in astra, Principibus fecit carior ut fieres. Illa tibi peperit partosque tuetur honores, Illa tibi toto nomen in orbe dedit. Te duce, quid verear ventis dare vela secundis Presidium in nostra dulce future via? Te propter fugienda mora est, fugienda animique Segnities, celeri meta terenda rota est. Struxerat e pario nondum sua marmore tecta Dives et auratis hostia liminibus, Nondum suppositis fastigia nixa columnis, Menphiticae aut steterant culmina celsa domus; Sed parvam erectis tegetem fulsere tigillis, Pellebant raras frondea tecta nives. Haec ubi iura dabat posito modo cultor aratro, Vix fuerat lento vimine texta casa. Non illic Policletus erat, non dextra Myronis Aut aliquis mira Dedalus arte faber, Sed rudis indocta componens falce dolabat Rusticus exigui nobile ruris opus; Fictilibus trivio pubes tum leta quotannis Solvebat festas diis operata dapes, Quas aliquis victa crines obeunte sacerdos Lustrabat puris ter operosus aquis; Inde deum veneratus agri faustumque precatus Eventum, natis coniugibusque simul Libavit tacitoque super bona verba locutus Movit ad incultos ebrius ora modos. Caetera subsequitur patremque imitata iuventus Coepit in agrestes membra movere choros. His pluviam segeti solemque his poscere votis Assuerant: ultro numina cuncta dabant. Nunc terris commissa deos caedesque fugarunt Presentique cadit victima nulla Iovi. Aurea nunc merito fugere palatia divi, Iure hominum audaces extimuere manus. It pretio nam pulsa fides et iura pudorque Concessere malis omnia divitiis. Iudicibus venale forum, venale sacerdos Templum habet; in pretio est quicquid ubique nefas. Prestat amicitias aurum; largitur honores: Auro victus amor, fasque piumque iacet. Nunc sanctum simulare et fictos sumere vultus, Adiuvat et blando falsus in ore sonus. Felices tamen haec quibus est contemnere corde Veraque secura querere mente bona. Non illi occultis agitantur conscia factis Pectora sed vitae gaudia leta tenent. Iam precor, o Astrea, redi, tua castra tuumque Imperium nulla subsequar ipse mora. Tu, dea, concordi discordes pace revincis Sola que perpetuo foedere cuncta ligas. Te duce, Roma suos sine te dolitura triumphos Victrices toto retulit orbe manus; Et Libiam exhausit bello regnoque potita Nostra Numantinas sub iuga misit opes. Hac duce, Brute, tuas nati sensere secures Et patriae nocuum supposuere caput. Hac duce, Tarpeyas hosti quae prodidit arces Sustinuit factis digna sepulcra suis. Hinc Lacedemonias extollit Graecia laudes, Hinc quoque Thebanum Cecropiumque decus. Hinc sinit abscedens ventura nocte colonus Incustoditos lata per arva boves. Hac duce, iter faciens nemorum per inhospita dives Extimuit nulos, fure latente, dolos. Hinc quoque per montes perque invia lustra vagatur Lanigeras ducens pastor inermis oves. Qualia Saturno quondam regnante per orbem Pubere vel nondum regna fuere Iove; Tunc intacta piis errabant numna terris Simplicibusque diu mista fuere choris: Presentesque deos multo nec ture colentes Annua sed puro pectore sacra dabant. Mos fuit et varios legisse per avia flores Atque horum sanctis implicuisse comis. Nulla Lycahoniae macularant pabula caedes, Paverat humano sanguine nullus equos; Nondum ausi divum regna affectare gigantes, Impositus nondum Pelion Ossa super. Non auri nunc sacra fames, non dira Cupido In sua regnantes viscera vertit heros. Pax erat inter agros, pacem veneratus agrestis Maturae segetis spicea serta tulit; Tum non raucisonos effundens horrida cantus Audita est belli signa dedisse tuba. Sponte sua tulerat tunc omnibus omnia tellus, Legerat externas nec vaga puppis aquas. Hinc et divitie nobis nomenque decusque, Hincque meae laudes, hincque petendus honor. Ite leves post hac tenuesque abscedite curae: Ite, elegi et vanae carmina laudis opus; Nunc alii cultus, nunc vita severior adsit. Nunc gravior rigido vultus in ore decet. Olim grata novem valeas iam turba sororum, Tu mihi et ante alias, dulcis amica, vale.
32. Quid totiens nova mirantem pictura moratur, Hospes et actonito pendulus ore siles? Artificesne manus an le magis impia tangunt Facta cupisque novum discere forte nephas? Horresces audita! vides qui fervidus acri Instat equo et stricto fulminat ense ferox: Hic rex Ferdinandus, patriis qui iuribus heres Et solium et regni debita sceptra tenet Pollutosque deos armis hostemque nefandum Impiaque ultrici vindicat ausa manu. Illi autem quos iam versis manus urget habenis, Turpiter indignae terga dedisse fugae: Iampridem obliti superum decorisque suique Sese ausi abiecta conscelerare fide; Utque sacra violasse parum sit pignora dextrae In caput insidias regis et arma parant. Consilium sed fraude tegunt: preferre malorum Taedia, longa nimis lentaque bella queri; Ocia iam et requiem fessos optare paratis Rex modo ne veniam colloquiumque neget. Acturi de pace adeant: hoc nomine dirum Pretexunt facinus colloquiumque rogant. Plura quid adnectam? Facilis rex annuit illis Deligiturque dies adiiciuntque locum. Si quondam Sidicina tuos ad moenia gressus Pertulit a Calibus nota per arva via, Hac ubi vicino colitur vetus ara sacello Et strepit irriguis proximus amnis aquis: Haud procul hinc atque inde acies consistere iussas, Praesidium statuunt ductor uterque sibi. Egressus medius placuit locus: aequior idem Parque aberat spatiis campus utrinque suis; Accumulant sed adhuc sceleri scelus: arma veneno Tingunt, vulnificus inseriturque calibs. Iamque ibant: rex iussa prior loca pervenit; illos Conscia mens tardat sollicitusque pudor. Tres pariter furor unus agit: iam pallida cernis Ora virum, in tacita iam lege fronte dolum: Scilicet usque adeo vultus consorsque comesque Est animi, quem non occuluisse diu est. Intrepidum similemque sui contra aspice regem Quantum et quam placida stet gravitate decus, Regia mens fraudumque expers excelsa, sed illi Fallereque et falli nescia corda vigent; Ceu validus sonipes ceu laeta ad pascua currunt, Insidias agitant martia turba lupi. Ille quidem invictusque animi spernitque cavetque, Haud pavet, insidiis haud sinit esse locum: Sic procul aspectat venientes, non tamen ullum Crimen adhuc, ut in his conspiciatque dolum; An non certe satis placidi et nil tale verentis Dudum et pacati pectoris illa fides, Quod non castrorum mediis e milibus illi Primaque selecte robora pubis eant: Sed duo quod iuxta comites en aspice, quorum Hic annis humero debilis ille fuit. Iamque aderat, cui primus honos semotaque dantur Alloquia et fictis qui movet ora sonis. Ille opibus titulisque potens cui rex socer et cui Regia sit talami federe iuncta soror, Cui pars Campani non ultima paruit agri, Parebantque arces, prisca Suessa, tuae: Ille fidem testesque deos bis peierat, ille est Pro facinus tanti duxque caputque mali. Incertumque diu ne te morer, huc age, quaeso; Huc oculos, hospes, denique flecte tuos. Aspicis hunc vix deiectos, qui lumina vultus Tollit adoranti persimilisque venit. Deiphobus tusca iuvenis de gente profectus Aurea cui patrio cassis ab angue patet. Hic annis animisque audax in vulnera primos Ferre aditus primusque in scelus ire parat. Quo raperis iuvenum confidentissime? poscunt Dira sub occulto quid sibi tela sinu? Imbuere auspiciis primos his parce labores, Primitie haud annos hae decuere tuos; Sacrilegas, vesane, manus age, comprime, non est Ius sceleri in sacros copiave ulla viros. A Iove sunt reges, neque in hos nisi Iupiter unus Ius habet; excutiet Iupiter arma tibi. Nil te, Maiestas augusta, animique benigni Certa fides, nil te pignora tanta movent, Cui iugulum modo, cui galeae nectenda solutae Fibula, cui tantum creditur arbitrium. Nam dextrae de more petens velut oscula, dum se Concitat et rapidas urget in arma manus, Haud ultra regem latuit dolus, arripit ensem Fulmineus, stimulos acrior ira ciet. Illi occulta metu tantis de vestibus arma Lapsa cadunt, atro lurida felle madent. Iam circum una omnis steterat globus, unus in omnes. Fertur et invicta rem gerit usque manu, Nec mora, nec requies nunc hos, nunc actus in illos Ardet et infesta cuspide terga premit. Qualis ubi levibus falco se substulit alis, Vidit ut aerias ludere ad astra grues, Evolat et spatia alta petens victorque superne Irruit et divinum dissipat ungue globum Disiecte super alta metu pars tendit in aequor Flumina, pars notos stagnaque visa lacus, Talis et hos metus acer agit, dum tanto propinquis Moenibus aut nota sistit in arce fuga. Dii, quibus imperium est terrae cureque tueri Res hominum et terris sceptra tuenda suis. Quam bene consultis nobis, dant terga nocentes: Victor io, canitur rexque paterque suis. Nec sibi sed victor nobis, quo sospite, pax est, Iustitia incolumis fasque piumque manet. Huius enim servata salus simul aurea servat Regna, simul regnis aurea secla suis: Nestoreos ergo illi annos laetamque senectam Quisquis es et faciles usque precare deos Duxerit et Sidicina tuos quotiens via gressus Proxima ne tibi sit templa subire labor Terque aspersus aquis vicino e flumine sumptis Da servatori vota precesque deo.
33. Ille ego ceruleae dominator Fucinus undae, Qua tibi piscosae pars famulatur aque, Suppliciter duplices summisso poplite palmas Ante tuos tendo, die, Columna, pedes. Lucenses commendo tuos divamque Parentem, Prospicit et templis quae tua regna suis. Haec mihi iam motas placavit saepius iras, Cum tumidos quateret fuscina nostra lacus. Huic tuus e mediis ereptus nauta procellis Vota coronata cum rate saepe tulit; Piscatorque eadem precibus cum prospera favit, Plena tibi multo retia pisce trahit. Illa sui felix mater motura satorem Afferet optatis omnia laeta suis. Quod si te veterum maiestas cognita rerum Tangit et antiquis addita fama locis Servat adhuc et prisca tibi qui nomina lucus; Ille sacer multa relligione fuit. Lucus erat Veneris, Veneris Charitumque choreis Praebebat latebras ociaque apta nemus. Nam socios sepe ad lusus silvestriaque antra Accitas memini Naiadas isse meas. Saepe etiam Satiros in se Faunosque ruentes Dum fugiunt, medios destituisse choros; Pallentesque simul, simul et me quamque vocantem Semianimes imo delituisse lacu. Hunc melius veterum neglecto numine divum, Quos finxit vano gens sibi prisca metu, Intacta Genitrice Dei sese ara tuetur Lucensesque fovent numina vera suos. Quare age, finitimum fraudes temerariaque ausa Compesce et diras sacrilegasque manus, Quos neque coelestum ratio aut respectus honesti, Non pietas, non ius, non movet alma fides. Quoque tegis miseros in noxia tela malorum, Hunc clipeum sanctis, eia, age prome locis. Fortia dum tractas violenti munera Martis Creditaque auspiciis Itala signa tuis, Horreret pater Heridanus confusa terna rivos Ora novem et pavido mergeret amne caput. Quis te dona togae, pacis quis crederet artes Nosse, aut insueti civica bella fori At nunc cum leges statuas et cognitor adsis, Litibus imponas iudiciisque modum, Tum faciles adsint miserorum vocibus aures Iustitia intrepidum tollet ubique caput. Quis te miliciae tot desudasse labores Auxerit, aut animi tot monumenta tui? Idruntumque Arnumque tuas testancia laudes Cantatum et tolo nomen in orbe tuum. Sequi te pacemque simul bellumque gerentem Viderit et gemina par tibi laude decus, Quid nisi miratus regno gratetur et Urbi Dicat et o tanto regna beata duce!
34. Altilius Accio Sincero et Marco Antonio fratri: salutem Unanimi fratres, rapta qui matre doletis Et desiderio fletis uterque pio, Desinite a lacrimis lam sanctos ledere manes; Vos vetat Helisiis illa recepta choris. Illic optatis longum complexibus haerens Iucundo fruitur coniugis ore sui: Felicesque animas inter coetusque verendos, Narrat natorum de pietate parens. Scilicet iis ut spem viduae solata iuventae Deserti tulerit frigida regna tori: Addit et obsequia el dulces cum pondere mores, Iam tum cum patrias ferret uterque vices: Cum simul et Nymphas, Satirorum et cantat amores: Estque in Sinceri carmine tota sui. Quod subito cantu turba excipiente deorum, Hinc illinc variis plausibus arva sonant. Massiliam chorus omnis et aetheriae convalles, Massiliam totis reddit et aura locis: Illa autem aeternos caro cum coniuge gressus Iungit et Helisium sic terit alta nemus. Quo iam pro lacrimis Panchaeos urite odores, Orpheaeque move tu fidis alter opus: Non quibus infernas ille exoraverat umbras, Flebilibus supplex ausud adire modis; Sed quibus et dium laudes, ipsosque canendo Heroas caelo, sidirebusque locat. Has micti iubet inferias, haec funera mater, Ipsa sibi has lacrimas, haec sibi busta rogat.
36. Quam, Federice, suis te spectat letus in armis Mars pater in studiis quamve Minerva suis, Tam domus haec et fons et quae sunt consita circum Hic nemora adventu laeta fuere tuo. Vive! vale Latiae decus et pax unica terrae, Cui Mars certatim et docta Minerva favent.
37. Hanc faciem et nivee tam rarum frontis honorem Hisve rosis haec quis lilia miscet? Amor. Quis gemina aut illic accendit sidera? Quisve Arcum illic, illic spicula condit? Amor. Rubra quis in teneris polit haec corallia labris? Aut hoc intus ebur finxit ah arte? Venus. Quis decus effingit morum? quis verba loquenti? Clamve decor qui te subsequitur? Charites. Quis formam sine labe dedit? digitosque manusque? Quis format, nullo crimine, membra? Venus. Quis mihi perpetuos hos nutrit in ossibus ignes? Frons, olim, facies, verba, labella, decor,
38. Iunius ut primum materna est editus alvo, Miratae puerum circuiere deae: Dum certant optatque suum dum quaelibet, inter Certantes rapuit Cypria basiolum Atque ait: Haec nostrum defendant pignora; at illi Pressa rubet tenui nunc quoque mala nota.
39. Sive furor, seu sit ratio contemnere vitam Alterius vitam perdere dum properas: Inde mones, iuvenum confidentissime, quam sit Et fragile et fallax et breve vita bonum.
40. Tu qui romanos annosa palatia colles Flavaque vicini Tibridis arva petis, Hic ubi discordes posuerunt menia fratres, Menia tot sanctis facta superba viris, Non sine flebilibus referes haec verba querelis: Aurea Roma olim, ferrea facta, vale.
41. Ducebat mihi ver anni sed suave nitens flos Forma erat, heu carpsit hunc sibi Persephone. Rorarunt domini lacrimae sine fine iacentem His quoque nec moriens ille revixit honos. Nunc antris malesana tuis fles Abdua alumnum, Naiadum sparsis nunc chorus ipse comis. Heu breve ver, alii revehant quod fors nunquam anni! Heu flos quem nec ver, nec feret ulla dies.
42. Tota Ariadna mea est, alios nec querit amantes, Loysium parvi bella Ariadna facit: Denegat et cuiquam post hac se velle marito Nubere quam Peto: Vive! Ariadna mea es. Petum laudat, amat; Petum noctesque diesque Corde gerit: Peto nil Ariadna negat. Quare age, care puer, fidos mihi desine amores Ledere; Petillum quicquid amas animo.