CroALa & LatTy: documentum

AD VENEREM Titiani Artificio pictam, in aedibus Illustrissimi Domini Casanattae. Quid tantum Casanatta tibi meus, alma Dione, Ista quid illius tecta, laresque placent? Nec potius Golgosque tuos, Amathuntaque laetam Et Cnidon, et lucos incolis Idalios? Nescis qui vir hic est, qua famâ notus in Urbe? Qui mores, quali praeditus ingenio? Virtuti teneris rigidae nutritus ab annis Et doctae assiduus Palladis in gremio. Divitiis felix, auroque opulentus avito, Et late claris nobilis imperiis. Nil nato, rebusque tuis favet ille, tuasque Respuit invicto pectore delicias. Cum magni Dominae Flavi sedet arbiter urnae, Romani et mulcet jurgia cuncta fori. Intrepidum sectatorem rectique, et honesti, Nullae animum sordes, gratia nulla trahit Quaeque solent puros hominum convertere mores, Corruptum nullis ingenium illecebris. Vile illi tua forma bonum, tua cingula ridet, Et mage Cecropiae Virginis igne calet. Junonisque supercilium, frontemque severam, Mirum quam crebris laudibus ingeminet. Hinc vocat insulsumque Jovem Martemque procacem, Et Paridem tota damnat in Iliade. Judiciumque illud, quo tu pulcherrima rerum es, Increpat indignis, exagitatque modis. Utque ipsos causas inter cognoscere Divos Audet, et invitae reddere jura Stygi. Instauraturum litem se mussitat illam, Quo formae intereat fama decusque tuae. Quoque tuis decedat honos altaribus, et te Destituat Memphis, destituatque Paphos. Quin et Alexandri jactat felicia summi, Et furtis nimium tempora iniqua tuis. Principe quo castis populis libet esse, pudetque Dissimiles Domini moribus esse sui. Nec tamen haec tu tanta time, satis ille superque Alterius discit providus esse malo. Parthenopae Trojana suae quia fata timebit, Et charis alium civibus Aeacidem. Namque, ut homo est, magnae nunquam jovis ille sorori Palmam posthabitâ Pallade ferre dabit. Ut qui non tantum sceptroque, auroque movetur, Ingenii quantum gaudet honore sui. Nonne vides dapis immemorem parcumque Lyaei, In cunctas animum dividere historias Naturaeque, hominumque? Quis illo doctior artes Quas juveni Chiron tradidit Aeacidae? Scire potestates herbarum, usumque medendi, Invitâque diu vivere Persephone. Quod jecori officium, stomachoque, ut largus in orbem Perpetuo semper flumine sanguis eat. Non cessat causas rerum explorare latentes, Et noctes animo dispicere, atque dies, Quae terram quatiat vis ima, quis impetus Euros Concitet, in fluvios unde perennis aqua. Nulli aeque sua nota domus, quam fortiter illi Facta olim Graiâ barbaricaque manu. Bellorum pacisque vices, cladesque, necesque, Magnorumque graves Principum amicitiae. Virtutes, moresque hominum, ritusque sacrorum, Terrarumque situs, fluminaque, et maria. Quid tibi jam memorem, quanta haec facundia, quantus Nestorei fundit spiritus eloquii? Multaque ut orantem circumstat suada, tuusque Mercurius docto multus in ore sedet? Praeque illo amplexusque tuos, atque oscula temnit, Cumque suo caelum nectare, et ambrosia. Sed quod te moveat super omnia, sceptra superba Improbus in media vult quoque ferre Cypro. An nescis teneris illum dare jura puellis, Juncta Palatino quas alit ora jugo? Macerat has curis, jucundumque improbus arcet, Ne miserarum aetas florida ver agitet. Nam tetricae studiis secreta in Valle Minervae Per lanae exercet dura ministeria. Et radiis cogit, rigidoque assuescere penso, Staminaque assidua ferre, columque manu; Ne segnis mores corrumpat inertia, neve Mens vacet ad lusus desidiosa tuos. His animis, his ingeniis (scis ipsa) necesse est, Nec dulcis Bacchus, nec sit amica Venus. Ergo hominem nunquam (si quid mihi credis) amabis, Participemque tui nectaris esse voles. Quin age, et ingrato te protinus eripe tecto, Et sine cum Musis illum habitare suis.